131 / 254
ก่อนปล่อยนิ้ว ข. ลักษณะของหลอดเลือดเป็นอย่างไร
หลอดเลือดไม่โป่ง ไม่มีเลือดไหลกลับเข้ามาในหลอดเลือด
เมื่อปล่อยนิ้ว ข. ลักษณะของหลอดเลือดเป็นอย่างไร เพราะเหตุใด
หลอดเลือดไม่โป่ง เพราะเลือดถูกไล่ไปทางต้นแขน ส่วนทางปลายแขนยังคงมีนิ้ว ก. กดอยู่
ทำ�ให้เลือดไหลมาไม่ได้ เลือดที่ถูกไล่ไปทางต้นแขนแล้วไหลกลับมาไม่ได้ เพราะภายในหลอด
เลือดมีลิ้นคอยกั้นอยู่
เมื่อปล่อยนิ้ว ก. ลักษณะของหลอดเลือดเป็นอย่างไร
หลอดเลือดจะโป่ง เพราะมีเลือดไหลกลับเข้ามาในหลอดเลือด
ทิศทางการไหลของเลือดในหลอดเลือดที่ศึกษาเป็นอย่างไร
เลือดในหลอดเลือดที่ศึกษามีทิศทางการไหลไปทางเดียวกันคือ จากปลายแขนไปยังต้นแขน
ดังนั้นภายในหลอดเลือดน่าจะมีลิ้นทำ�หน้าที่กั้นไม่ให้เลือดไหลย้อนกลับ
ในกรณีที่เลือดไหลไปทางเดียวกันไม่มีการไหลย้อนกลับ โครงสร้างภายในของหลอดเลือด
ควรมีลักษณะอย่างไร
ภายในหลอดเลือดควรมีลิ้นกั้นการไหลของเลือดเป็นระยะๆ เพื่อกั้นไม่ให้เลือดไหลย้อนกลับ
ดังในหลอดเลือดเวน
ครูให้นักเรียนสืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับการไหลของเลือดในหลอดเลือดเวน โดยครูอาจใช้รูป 15.12
ในหนังสือเรียนซึ่งแสดงการทำ�งานของลิ้นภายในหลอดเลือดเวน และกล้ามเนื้อรอบๆ หลอดเลือดเวน
แล้วร่วมกันอภิปรายโดยครูอาจใช้คำ�ถามเพิ่มเติม ดังนี้
ผู้สูงอายุ หญิงมีครรภ์ และผู้ประกอบอาชีพที่ต้องยืนเป็นเวลานานๆ มักจะมีอาการหลอด
เลือดขอดที่ขา เพราะเหตุใด
การยืนเป็นเวลานาน ๆ ทำ�ให้เลือดในหลอดเลือดเวนที่ขาไหลกลับเข้าสู่หัวใจยากขึ้น
เนื่องจากแรงโน้มถ่วงของโลก เมื่อเป็นเช่นนี้ทำ�ให้ลิ้นของหลอดเลือดเวนต้องรับน้ำ�หนัก
ของเลือดเป็นเวลานานจึงทำ�ให้ลิ้นเสื่อมสภาพเกิดการโป่งของหลอดเลือด เนื่องจากมีเลือด
คั่งอยู่บริเวณนั้น
ครูให้นักเรียนสืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับโรคและความผิดปกติของหัวใจ หลอดเลือด โดยครูอาจให้
นักเรียนศึกษาค้นคว้าจากวารสาร หนังสือพิมพ์ เอกสารแผ่นพับของโรงพยาบาลต่าง ๆ กรมอนามัย
ฯลฯ หรือเชิญวิทยากรภายนอกที่เชี่ยวชาญเกี่ยวกับเรื่องดังกล่าวมาให้ความรู้แก่นักเรียน อาจใช้สื่อ
วีดิทัศน์จากแหล่งเรียนรู้ต่าง ๆ มาใช้ประกอบการสอนในหัวข้อนี้
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 15 | ระบบหมุนเวียนเลือดและระบบน้ำ�เหลือง
ชีววิทยา เล่ม 4
119