160 / 254
แนวการจัดการเรียนรู้
ครูนำ�เข้าสู่บทเรียนด้วยการกระตุ้นความสนใจของนักเรียนเกี่ยวกับจุลินทรีย์ที่มีอยู่ใน
สิ่งแวดล้อม โดยให้ศึกษารูปนำ�บทที่เป็นจุลินทรีย์บนอาหารเลี้ยงเชื้อ และใช้คำ�ถามถามนักเรียนเพื่อ
ร่วมกันอภิปรายดังนี้
จุลินทรีย์บนอาหารเลี้ยงเชื้อมาจากที่ใด
ถ้าเด็กคนนั้นใช้มือหยิบอาหารรับประทานจะได้รับจุลินทรีย์เข้าไปในร่างกายหรือไม่อย่างไร
นักเรียนอาจจะร่วมกันตอบได้ว่า จุลินทรีย์บนอาหารเลี้ยงเชื้อมาจากฝ่ามือของเด็ก เมื่อนำ�มา
ทาบบนอาหารเลี้ยงเชื้อจะทำ�ให้จุลินทรีย์เจริญเติบโตจนสามารถมองเห็นได้ และหากเด็กคนดังกล่าว
ใช้มือหยิบอาหารหรือขนมรับประทานก็จะได้รับจุลินทรีย์เข้าไปด้วย จากนั้นครูอาจถามนักเรียนว่า
นักเรียนเคยใช้มือหยิบอาหารหรือขนมรับประทานหรือไม่
นักเรียนเคยมีอาการเจ็บป่วยหรือเป็นโรคจากการใช้มือหยิบขนมรับประทานหรือไม่ อย่างไร
คำ�ตอบอาจมีได้หลากหลาย นักเรียนบางคนอาจไม่เคยใช้มือหยิบอาหาร ในกรณีที่เคยใช้มือ
หยิบอาหารรับประทาน นักเรียนอาจจะมีอาการเจ็บป่วย เช่น อาหารเป็นพิษ หรืออาจจะไม่เจ็บป่วย
จากนั้นครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายเพื่อให้ได้ข้อสรุปว่า บนมือของทุกคนมีจุลินทรีย์ ถ้าใช้หยิบ
อาหารรับประทาน จุลินทรีย์จากมือจะเข้าสู่ร่างกาย แต่เมื่อได้รับจุลินทรีย์แล้วบางคนอาจเกิดอาการ
เจ็บป่วยแต่บางคนไม่เจ็บป่วย ครูถามนักเรียนเพิ่มเติมว่า
เพราะเหตุใดจุลินทรีย์จึงทำ�ให้บางคนมี
อาการเจ็บป่วยหรือเป็นโรค ในขณะที่บางคนอาจจะไม่มีอาการดังกล่าว
ซึ่งนักเรียนอาจจะตอบได้
หรือตอบไม่ได้ ครูจะยังไม่สรุปแต่ให้นักเรียนศึกษาจากบทเรียน
16.1 กลไกการต่อต้านหรือทำ�ลายสิ่งแปลกปลอม
จุดประสงค์การเรียนรู้
1. สืบค้นข้อมูลและอธิบายกลไกการต่อต้านหรือทำ�ลายสิ่งแปลกปลอมแบบไม่จำ�เพาะและ
แบบจำ�เพาะ
2. เปรียบเทียบกลไกการต่อต้านหรือทำ�ลายสิ่งแปลกปลอมแบบไม่จำ�เพาะและแบบจำ�เพาะ
3. สืบค้นข้อมูลและอธิบายเกี่ยวกับอวัยวะที่เกี่ยวข้องกับการสร้างหรือตอบสนองของภูมิคุ้มกัน
แบบจำ�เพาะ
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 16 | ระบบภูมิคุ้มกัน
ชีววิทยา เล่ม 4
148