29 / 254
สัตว์มีกระดูกสันหลังที่นักเรียนนำ�มาศึกษามีทางเดินอาหารเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร
และมีความสัมพันธ์กับอาหารที่สัตว์นั้นกินอย่างไร
ทางเดินอาหารของสัตว์มีกระดูกสันหลังจะคล้ายคลึงกัน คือ เริ่มจากปาก คอหอย
หลอดอาหาร กระเพาะอาหาร ลำ�ไส้เล็ก ลำ�ไส้ใหญ่ และทวารหนัก แต่ในสัตว์บางชนิด เช่น
เป็ด ไก่ จะมีกระเพาะพักอาหารสำ�หรับเก็บอาหาร แล้วส่งต่อไปยังกึ๋นซึ่งทำ�หน้าที่ช่วยบด
อาหารให้มีขนาดเล็กลง แล้วส่งต่อไปยังกระเพาะอาหาร ลำ�ไส้เล็ก ลำ�ไส้ใหญ่และทวารหนัก
ตามลำ�ดับ
ลักษณะทางเดินอาหารของสัตว์ที่ไม่มีทางเดินอาหาร สัตว์ที่มีทางเดินอาหารไม่สมบูรณ์และ
สัตว์ที่มีทางเดินอาหารสมบูรณ์ มีความเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร
แตกต่างกัน คือ
สัตว์ที่ไม่มีทางเดินอาหารจะไม่มีอวัยวะหรือเส้นทางสำ�หรับลำ�เลียงอาหาร แต่จะมีการนำ�
อาหารเข้าสู่เซลล์โดยฟาโกไซโทซิสเกิดเป็นฟูดแวคิวโอล ซึ่งอาศัยเอนไซม์จากไลโซโซม
มาช่วยย่อยอาหาร แล้วขับกากอาหารออกจากเซลล์ด้วยวิธีเอกโซไซโทซิส
สัตว์ที่มีทางเดินอาหารไม่สมบูรณ์ ทางเดินอาหารมีช่องเปิดเพียงช่องเดียว เรียกว่า ปาก ซึ่ง
เป็นทั้งทางเข้าของอาหารและทางออกของกากอาหาร เช่น ไฮดรานำ�อาหารเข้าทางปาก
เมื่อมีการย่อยอาหารเสร็จแล้วก็จะปล่อยกากอาหารออกทางปาก
สัตว์ที่มีทางเดินอาหารสมบูรณ์ ทางเดินอาหารมีช่องเปิด 2 ช่องโดยมีการนำ�อาหารเข้าทาง
ปากและปล่อยกากอาหารออกทางทวารหนัก ลักษณะของทางเดินอาหารจะเป็นท่อ และ
แบ่งเป็นส่วนๆ เช่น ปาก คอหอย หลอดอาหาร กระเพาะอาหาร ลำ�ไส้เล็ก ลำ�ไส้ใหญ่ และ
ทวารหนัก
ตรวจสอบความเข้าใจ
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 13 | ระบบย่อยอาหาร
ชีววิทยา เล่ม 4
17