31 / 254
อวัยวะต่าง ๆ ในระบบย่อยอาหาร
หน้าที่ของโครงสร้างในทางเดินอาหารส่วนต่าง ๆ
ครูอาจใช้คำ�ถามเพิ่มเติมดังนี้
เมื่อรับประทานอาหาร อาหารจะมีการเปลี่ยนแปลง
อย่างไรบ้างเมื่อเข้าสู่ทางเดินอาหารแต่ละส่วน ตั้งแต่ปากจนถึงทวารหนัก
โดยคำ�ตอบของนักเรียน
จะขึ้นอยู่กับประสบการณ์ของแต่ละคน
จากนั้นครูให้นักเรียนศึกษารูป 13.11 เพื่อสรุปให้ได้ว่าทางเดินอาหารของมนุษย์ประกอบด้วย
ปาก หลอดอาหาร กระเพาะอาหาร ลำ�ไส้เล็ก ลำ�ไส้ใหญ่ และทวารหนัก รวมทั้งอวัยวะที่เกี่ยวข้องกับ
การย่อยอาหาร คือ ต่อมน้ำ�ลาย ตับ และตับอ่อน และหน้าที่ของอวัยวะนั้น
ครูให้นักเรียนศึกษารูป 13.12 เพื่อให้สรุปได้ว่า กระบวนการเปลี่ยนแปลงอาหารเพื่อให้ได้
สารอาหารที่มีโมเลกุลขนาดเล็กจนเซลล์สามารถดูดซึมและนำ�ไปใช้ได้ประกอบด้วยการกิน การย่อย
การดูดซึม และการถ่ายอุจจาระ ซึ่งจะเกิดขึ้นในทางเดินอาหารส่วนต่าง ๆ ที่แตกต่างกัน จากนั้นให้
นักเรียนศึกษารูป 13.13 ซึ่งอธิบายการย่อยทางเคมีในทางเดินอาหารที่ต้องอาศัยเอนไซม์และเป็น
ปฏิกิริยาเคมีที่ต้องใช้น้ำ� เรียกว่า ไฮโดรลิซิส เอนไซม์เหล่านี้มีความจำ�เพาะและทำ�งานได้ดีที่ pH
แตกต่างกัน และสร้างจากแหล่งต่าง ๆ พร้อมทั้งให้นักเรียนตอบคำ�ถามในหนังสือเรียน ซึ่งมีแนว
คำ�ตอบดังนี้
การย่อยทางเคมีเกิดขึ้นครั้งแรกที่บริเวณใดในทางเดินอาหาร
บริเวณช่องปาก
ถ้าไม่มีเอนไซม์ ปฏิกิริยาไฮโดรลิซิสจะเกิดขึ้นได้หรือไม่ อย่างไร
เกิดขึ้นได้ แต่ปฏิกิริยาจะเกิดช้ามาก
การย่อยอาหารในปาก
ครูให้นักเรียนตอบคำ�ถามในหนังสือเรียนซึ่งมีแนวการตอบคำ�ถามดังนี้
การเคี้ยวอาหารมีความสำ�คัญต่อการย่อยอาหารอย่างไร
การเคี้ยวอาหารเป็นการย่อยเชิงกลทำ�ให้อาหารมีขนาดเล็กลง พื้นที่ผิวของอาหารที่จะสัมผัส
กับเอนไซม์จึงมีมากขึ้น ทำ�ให้การย่อยทางเคมีเกิดได้ดีขึ้น
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 13 | ระบบย่อยอาหาร
ชีววิทยา เล่ม 4
19