162 / 194
กายภาพและองค์ประกอบทางชีวภาพในการเปลี่ยนแปลงแทนที่ทางนิเวศวิทยา เพื่อให้ได้ข้อสรุปว่า
สิ่งมีชีวิตแต่ละชนิดมีความสามารถในการดำ�รงชีวิตในสภาพแวดล้อมต่าง ๆ ไม่เหมือนกัน ในขณะ
เดียวกันการดำ�รงชีวิตของสิ่งมีชีวิตจะทำ�ให้สภาพแวดล้อมในบริเวณนั้นเปลี่ยนไปจนเหมาะกับ
การดำ�รงชีวิตของสิ่งมีชีวิตกลุ่มอื่น ๆ มากขึ้น ซึ่งนำ�ไปสู่การเปลี่ยนแปลงแทนที่ของสิ่งมีชีวิตใน
ระบบนิเวศ และให้นักเรียนตอบคำ�ถามตรวจสอบความเข้าใจในหนังสือเรียน ซึ่งมีแนวคำ�ตอบดังนี้
เฉลยตรวจสอบความเข้าใจ
การเปลี่ยนแปลงแทนที่ในบริเวณที่ถูกทิ้งร้างหลังจากการทำ�ไร่เลื่อนลอย และใน
บริเวณที่เกิดจากการระเบิดของภูเขาไฟเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร
ความเหมือน
ความแตกต่าง
- เป็นการแทนที่โดยกลุ่มสิ่งมีชีวิตกลุ่ม
ต่าง ๆ ซึ่งส่งผลให้สภาพแวดล้อมทาง
กายภาพค่อย ๆ เปลี่ยนแปลงไปจน
เหมาะกับการดำ �รงชีวิตของกลุ่ม
สิ่งมีชีวิตกลุ่มใหม่ ซึ่ง เป็นผลจาก
ปฏิสัมพันธ์ระหว่างองค์ประกอบทาง
กายภาพและองค์ประกอบทางชีวภาพ
ส่งผลให้ระบบนิเวศเปลี่ยนแปลงไป
สู่สมดุลจนเกิดสังคมสมบูรณ์
- การเปลี่ยนแปลงแทนที่ในบริเวณที่ถูก
ทิ้งร้างหลังจากการทำ�ไร่เลื่อนลอยมี
สาเหตุจากการกระทำ�ของมนุษย์ ใน
ขณะที่การเปลี่ยนแปลงแทนที่ใน
บริเวณที่เกิดจากการระเบิดของ
ภูเขาไฟเกิดขึ้นโดยธรรมชาติ
- บริเวณที่ถูกทิ้งร้างหลังจากการทำ�ไร่
เลื่อนลอยเป็นบริเวณที่เคยมีสิ่งมีชีวิต
อาศัยอยู่ สภาพแวดล้อมยังเหมาะสม
ต่อการดำ�รงชีวิตของสิ่งมีชีวิต การ
เปลี่ยนแปลงแทนที่จนกลายเป็น
สังคมสมบูรณ์จึงใช้เวลาน้อยกว่า
การเปลี่ยนแปลงแทนที่ในบริเวณที่
เกิดใหม่หลังจากการระเบิดของ
ภูเขาไฟ
บทที่ 5 | ชีวิตในสิ่งแวดล้อม
วิทยาศาสตร์ชีวภาพ
148
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี