103 / 284
ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายเพื่อสรุปความหมายของมัลติเพิลแอลลีล ซึ่งนักเรียนควรสรุป
ได้ว่า มัลติเพิลแอลลีล คือ ลักษณะที่มีการควบคุมด้วยยีนโลคัสเดียวบนฮอมอโลกัสโครโมโซม
แต่มีแอลลีลมากกว่า 2 รูปแบบ
จากนั้นครูให้นักเรียนศึกษาตัวอย่างการถ่ายทอดลักษณะหมู่เลือดระบบ ABO ในหนังสือเรียน
เพื่อให้นักเรียนสรุปการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมของหมู่เลือดระบบ ABO โดยนักเรียนควรสรุป
ได้ว่า คนที่มีเลือดหมู่ O จีโนไทป์
ii
จะสร้างเซลล์สืบพันธุ์ได้รูปแบบเดียว ได้แก่
i
และคนที่เลือดหมู่ AB
จีโนไทป์
I
A
I
B
จะสร้างเซลล์สืบพันธุ์ได้ 2 รูปแบบ ได้แก่
I
A
และ
I
B
เมื่อเซลล์สืบพันธุ์แต่ละรูปแบบ
มารวมกันจะทำ�ให้ลูกมีโอกาสมีเลือดหมู่ A และ B
จากนั้นครูตั้งประเด็นคำ�ถามให้นักเรียนอภิปราย คือ
การถ่ายทอดลักษณะหมู่เลือดระบบ ABO สามารถใช้กฎของเมนเดลอธิบายได้หรือไม่
จากการอภิปรายนักเรียนควรสรุปได้ว่า การถ่ายทอดลักษณะหมู่เลือดระบบ ABO ให้
ผลแตกต่างจากการทดลองของเมนเดล เนื่องจากเป็นลักษณะที่ควบคุมด้วยยีน 3 แอลลีลใน 1 โลคัส
บนฮอมอโลกัสโครโมโซม ซึ่งถ้าเป็นไปตามผลการทดลองของเมนเดลลักษณะหนึ่งลักษณะจะควบคุม
ด้วยยีนเพียง 1 คู่ หรือ 2 แอลลีลเท่านั้น โดยสามารถอธิบายการถ่ายทอดแบบมัลติเพิลแอลลีลได้ด้วย
กฎของเมนเดล
จากนั้นครูอาจให้นักเรียนทำ�นายจีโนไทป์และฟีโนไทป์ของลูกที่เกิดจากพ่อแม่ที่มีเลือดหมู่ต่าง ๆ
หรือให้นักเรียนกำ�หนดปัญหาเอง เช่น กำ�หนดเลือดหมู่ของพ่อและแม่แล้วให้หาเลือดหมู่ของลูก หรือ
ให้หาเลือดหมู่ของพ่อและแม่ โดยอาจให้นักเรียนนำ�เสนอหน้าชั้นเรียน ดังตัวอย่างในตาราง
ฟีโนไทป์
ของพ่อและแม่
จีโนไทป์
ของพ่อและแม่
จีโนไทป์ของลูก
ฟีโนไทป์ของลูก
A × O
I
A
I
A
×
ii
I
A
i
×
ii
I
A
i
I
A
i
และ
ii
เลือดหมู่ A
เลือดหมู่ A และ O
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 5 | การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม
ชีววิทยา เล่ม 2
91