110 / 284
ครูอาจตั้งคำ�ถามให้นักเรียนวิเคราะห์ว่า
รุ่น F
1
มีเมล็ดเป็นสีแดงปานกลางและรุ่น F
2
เมล็ด
มีสีแดงเข้มไปจนถึงสีขาวได้อย่างไร
โดยอาจชี้แนะให้พิจารณาจากจำ�นวนของแอลลีลเด่น จีโนไทป์
ของแต่ละรุ่นและการแสดงออกของยีนแต่ละคู่ จากการวิเคราะห์นักเรียนควรสรุปเป็นแผนภาพได้ดังนี้
จะเห็นได้ว่ารุ่น F
1
มีเมล็ดสีแดงปานกลาง เนื่องจากจีโนไทป์มีแอลลีลเด่นและแอลลีลด้อยจำ�นวน
เท่ากันคือ 3 แอลลีล ฟีโนไทป์มีลักษณะกึ่งกลาง เมื่อให้ F
1
ผสมกันเองจะได้รุ่น F
2
ที่มีฟีโนไทป์แตกต่าง
กันเป็น 7 แบบ ขึ้นอยู่กับจำ�นวนแอลลีลเด่น ถ้ามีแอลลีลเด่นมากเมล็ดจะมีสีแดง ทำ�นองเดียวกันถ้า
แอลลีลเด่นมีน้อยเมล็ดจะมีสีแดงจางลงมา ถ้าไม่มีแอลลีลเด่นเมล็ดจะมีสีขาว
คำ�ถามในหนังสือเรียนมีแนวการตอบดังนี้
เมล็ดข้าวสาลีในรุ่น F
2
มีฟีโนไทป์กี่แบบ คิดเป็นอัตราส่วนเท่าใด
รุ่น F
2
มีฟีโนไทป์ 7 แบบ ในอัตราส่วน 1 : 6 : 15 : 20 : 15 : 6 : 1
เมล็ดข้าวสาลีในรุ่น F
2
จะมีโอกาสมีฟีโนไทป์เหมือนรุ่น F
1
เป็นเท่าใด
มีฟีโนไทป์เหมือนพ่อแม่ (F
1
) คือ
หรือ
ระดับความเข้มของสีเมล็ดข้าวสาลีขึ้นอยู่กับสิ่งใด
ระดับความเข้มของสีของเมล็ดข้าวสาลีขึ้นอยู่กับจำ�นวนแอลลีลเด่นในจีโนไทป์
เมื่อนำ�ต้นข้าวสาลีที่มีจีโนไทป์
R
1
r
1
R
2
r
2
R
3
R
3
ผสมพันธุ์กับ
R
1
r
1
R
2
R
2
r
3
r
3
ต้นพ่อและต้นแม่จะ
สร้างเซลล์สืบพันธุ์ได้กี่แบบ และรุ่นลูกมีโอกาสมีฟีโนไทป์ได้กี่แบบ
ต้นที่มีจีโนไทป์
R
1
r
1
R
2
r
2
R
3
R
3
จะสร้างเซลล์สืบพันธุ์ได้ 4 แบบ ได้แก่
R
1
R
2
R
3
R
1
r
2
R
3
r
1
R
2
R
3
และ
r
1
r
2
R
3
และต้นที่มีจีโนไทป์
R
1
r
1
R
2
R
2
r
3
r
3
จะสร้างเซลล์สืบพันธุ์ได้ 2 แบบ ได้แก่
R
1
R
2
r
3
และ
r
1
R
2
r
3
รุ่นลูกมีโอกาสมีฟีโนไทป์ได้ 4 แบบ
รุ่น P
รุ่น F
1
เมล็ดสีแดงเข้ม
เมล็ดสีแดงปานกลาง
เมล็ดสีขาว
R
1
R
1
R
2
R
2
R
3
R
3
R
1
R
2
R
3
R
1
r
1
R
2
r
2
R
3
r
3
r
1
r
1
r
2
r
2
r
3
r
3
r
1
r
2
r
3
×
เซลล์สืบพันธุ์
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 5 | การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม
ชีววิทยา เล่ม 2
98