191 / 284
- อาจทำ�ให้ผู้เป็นมารดาเกิดความวิตกกังวลจนส่งผลต่อสุขภาพในกรณีที่ตรวจพบว่าตัวอ่อน
ในครรภ์เป็นโรคทางพันธุกรรม นอกจากนี้ยังอาจส่งผลต่อการตัดสินใจยุติการตั้งครรภ์ ซึ่ง
อาจขัดต่อจริยธรรมและผิดกฎหมายในบางประเทศ
ตัวอย่างแนวทางในการป้องกันและแก้ไขข้อกังวล เช่น
- การจัดทำ�ระบบป้องกันอันตรายทางชีวภาพ ที่มีการระบุถึงข้อพึงปฏิบัติและเครื่องมือที่
เกี่ยวข้องในขณะที่ปฏิบัติงาน
- การจัดทำ�ระบบป้องกันสิ่งมีชีวิตดัดแปรพันธุกรรมไม่ให้มีการรั่วไหลหรือปนเปื้อนสู่
ระบบนิเวศ ทั้งจากการนำ�มาใช้ในเชิงพาณิชย์ การเกษตร รวมถึงการนำ�มาใช้ในด้านอื่นๆ
- เมื่อเสร็จสิ้นการทดลองหรือการใช้ประโยชน์ในด้านต่าง ๆ สิ่งมีชีวิตดัดแปรพันธุกรรมจะ
ต้องถูกทำ�ลายให้สูญเสียความสามารถในการดำ�รงชีวิตและสืบพันธุ์ด้วยวิธีที่เหมาะสม
- การจำ�หน่ายสิ่งมีชีวิตดัดแปรพันธุกรรมเพื่อเป็นอาหารและการใช้ในกระบวนการผลิตต้อง
มีฉลากระบุข้อมูลชัดเจนและเพียงพอต่อผู้บริโภค
- จัดทำ�ระบบรักษาความปลอดภัยของข้อมูลทางพันธุกรรม การปกปิดข้อมูลทางพันธุกรรม
ซึ่งทำ�ให้ไม่สามารถระบุตัวตนของผู้ที่เป็นเจ้าของข้อมูล รวมถึงการจำ�กัดสิทธิ์ในการเข้าถึง
ข้อมูลทางพันธุกรรมเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการเข้าถึงหรือการใช้ประโยชน์ของข้อมูลจาก
ผู้ที่ไม่ใช่เจ้าของข้อมูลหรือผู้ที่ไม่ได้รับอนุญาตจากเจ้าของข้อมูล
- จัดทำ�ระบบป้องกันการกระทำ�ที่ไม่ถูกต้องตามหลักจริยธรรมในการทำ�การทดลองกับ
สิ่งมีชีวิต รวมถึงขั้นตอนปฏิบัติในการทดลองกับสิ่งมีชีวิตหรือตัวอ่อนของสิ่งมีชีวิต
จากการสืบค้นและการอภิปราย ครูควรบันทึกสรุปผลการอภิปรายและแยกประเด็น เพื่อ
ให้นักเรียนเห็นความสำ�คัญและภาพรวมของหัวข้อนี้ ซึ่งการสรุปผลและการอภิปรายของ
นักเรียนอาจมีความคิดเห็นที่หลากหลาย ครูควรให้อิสระแก่นักเรียนในการแสดงความคิดเห็น
โดยเน้นย้ำ�ให้นักเรียนหาข้อมูลหรือหลักฐานทางวิชาการมาสนับสนุนข้อคิดเห็นของตนอย่างมี
เหตุผล และตอบคำ�ถามท้ายกิจกรรม
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 6 | เทคโนโลยีทางดีเอ็นเอ
ชีววิทยา เล่ม 2
179