45 / 302
คำ�ตอบของนักเรียนอาจหลากหลายขึ้นกับความรู้เดิม ครูยังไม่สรุป ครูและนักเรียนร่วมกัน
อภิปรายและอาจสรุปได้ว่า เนื้อผลไม้ที่นำ�มารับประทานนั้นเป็นส่วนของผนังผล ซึ่งชั้นของผนังผลที่
รับประทานได้นั้นขึ้นกับชนิดของพืช เช่น
- มะละกอ กีวี และมะม่วง รับประทานเฉพาะผนังผลชั้นกลาง ไม่รับประทานผนังผลชั้นนอก
ซึ่งเป็นเปลือก
- มะเฟืองและมะเขือเทศ รับประทานผนังผลทั้ง 3 ชั้น
จากนั้นครูให้ความรู้เพิ่มเติมว่า ในผลไม้บางชนิดที่นำ�มารับประทานมีเนื้อที่ไม่ได้เป็นผนังผล
แต่เป็นเนื้อที่เกิดจากเยื่อหุ้มเมล็ด และใช้คำ�ถามเพื่อนำ�เข้าสู่การอภิปรายดังนี้
ถ้านักเรียนเคยรับประทานลิ้นจี่ ลำ�ไย และทุเรียน กับเงาะและกระท้อน ลักษณะของเนื้อที่
รับประทานนั้นแยกออกจากเมล็ดได้เหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร
นักเรียนเคยสังเกตเนื้อส่วนที่รับประทานว่าติดกับส่วนใดของเมล็ดหรือไม่
คำ�ตอบอาจมีได้หลากหลายขึ้นกับประสบการณ์เดิมของนักเรียน ครูให้นักเรียนศึกษารูป 8.21
เยื่อหุ้มเมล็ด และร่วมกันอภิปรายเกี่ยวกับส่วนเนื้อที่รับประทานได้ซึ่งเป็นส่วนของเยื่อหุ้มเมล็ด นักเรียน
ควรสรุปได้ว่า เนื้อที่เป็นส่วนเยื่อหุ้มเมล็ดที่แยกออกจากเมล็ดได้ง่าย เช่น ในลิ้นจี่และลำ�ใย จะเป็นส่วน
ที่เจริญมาจากก้านเมล็ด แต่ผลบางชนิดส่วนเยื่อหุ้มเมล็ดแยกออกจากเมล็ดได้ยาก เช่น เงาะและ
กระท้อน จะเป็นส่วนที่เจริญมาจากเปลือกเมล็ด
ครูใช้คำ�ถามถามนักเรียนเพิ่มเติมว่า เมล็ดพืชมีการสะสมแป้งและไขมันไว้ที่เมล็ด ซึ่งอาจสะสม
ในเอนโดสเปิร์มหรือใบเลี้ยง มนุษย์นำ�มาใช้ประโยชน์อะไรบ้าง ครูและนักเรียนอภิปรายร่วมกันเพื่อ
ให้ได้ข้อสรุปว่า มนุษย์นำ�เมล็ดมาใช้เป็นอาหาร โดยเมล็ดพืชที่สะสมแป้งอาจจะนำ�มารับประทานทั้ง
เมล็ด เช่น ข้าวเจ้าและข้าวเหนียว หรืออาจนำ�เมล็ดไปบดให้ละเอียดจนกลายเป็นแป้ง เช่น แป้งสาลี
ใช้ในการทำ�ขนมปัง ส่วนเมล็ดพืชที่สะสมลิพิดไว้จะนำ�มาสกัดเพื่อผลิตน้ำ�มัน เช่น น้ำ�มันถั่วเหลือง
น้ำ�มันมะพร้าว จากนั้นครูให้นักเรียนตอบคำ�ถามในหนังสือเรียน ซึ่งมีแนวการตอบดังนี้
แป้งในเมล็ดข้าวเจ้าและถั่วเขียว สะสมอยู่ในโครงสร้างใดของเมล็ด
ในเมล็ดข้าวเจ้าจะสะสมแป้งในเอ็นโดสเปิร์ม ส่วนในเมล็ดถั่วเขียวจะสะสมแป้งในใบเลี้ยง
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 8 | การสืบพันธุ์ของพืชดอก
ชีววิทยา เล่ม 3
33