198 / 254
แนวการจัดการเรียนรู้
ครูนำ�เข้าสู่บทเรียน โดยให้นักเรียนศึกษารูปสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียวที่นักเรียนรู้จัก เช่น อะมีบา
พารามีเซียม จากนั้นใช้คำ�ถามเพื่อให้นักเรียนแสดงความคิดเห็นร่วมกัน ดังนี้
การที่อะมีบา พารามีเซียมดำ�รงชีวิตอยู่ได้ในน้ำ�จะต้องรักษาดุลยภาพของน้ำ�และสารใน
เซลล์รวมทั้งกำ�จัดของเสียอย่างไร
จากการแสดงความคิดเห็นนักเรียนควรสรุปได้ว่า การที่อะมีบา และพารามีเซียมอาศัยอยู่ในน้ำ�
ที่มีความเข้มข้นต่ำ�กว่าของเหลวภายในเซลล์ทำ�ให้น้ำ�แพร่เข้าเซลล์ตลอดเวลา แต่เซลล์สามารถรักษา
สมดุลของน้ำ�และสารต่างๆ ภายในเซลล์ไว้ได้เพราะมีคอนแทร็กไทล์แวคิวโอลทำ�หน้าที่ขับน้ำ�ส่วนเกิน
ออกไปและของเสียบางส่วนจะถูกขับปนมากับน้ำ�ด้วยเช่นกัน ซึ่งของเสียที่ถูกขับออกมานี้เป็นของเสีย
ที่มีไนโตรเจนเป็นองค์ประกอบ
จากนั้นครูให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายโดยใช้คำ�ถามเพิ่มเติมดังนี้
สิ่งมีชีวิตที่มีหลายเซลล์ เช่น สัตว์ต่าง ๆ หรือมนุษย์ ที่อาศัยอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ต่างกันจะมี
โครงสร้างหรืออวัยวะในการกำ�จัดของเสียหรือรักษาดุลยภาพของสารต่าง ๆ ภายในเซลล์
เหมือนหรือต่างกันอย่างไร
นักเรียนอาจตอบได้หรือไม่ได้ขึ้นอยู่กับประสบการณ์ของนักเรียน แต่ครูจะยังไม่สรุปการ
อภิปราย จากนั้นครูให้นักเรียนศึกษาหัวข้อการขับถ่ายของสัตว์ในหนังสือเรียน
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 17 | ระบบขับถ่าย
ชีววิทยา เล่ม 4
186