คู่มือครู รายวิชาาพื้นฐาน วิทยาศาสตร์ชีวภาพ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4

4.4 เทคโนโลยีทางดีเอ็นเอ

จุดประสงค์การเรียนรู้

สืบค้นข้อมูล อธิบาย และยกตัวอย่างการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีทางดีเอ็นเอในด้านการแพทย์และ

เภสัชกรรม ด้านการเกษตร และด้านนิติวิทยาศาสตร์พร้อมทั้งอภิปรายเกี่ยวกับความปลอดภัยทางชีวภาพ

ชีวจริยธรรม และผลกระทบต่อมนุษย์และสิ่งแวดล้อมของการนำ�เทคโนโลยีทางดีเอ็นเอไปใช้

แนวการจัดการเรียนรู้

ครูนำ�เข้าบทเรียนโดยใช้ตัวอย่างข่าวเกี่ยวกับการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีทางดีเอ็นเอในชีวิตประจำ�วัน

เช่น การพิสูจน์ความสัมพันธ์ทางสายเลือด การตรวจการปนเปื้อนของเนื้อสัตว์ชนิดอื่นในอาหาร

ผลผลิตจากสิ่งมีชีวิตดัดแปรพันธุกรรม การออกกฎหมายเกี่ยวกับสิ่งมีชีวิตดัดแปรพันธุกรรม และถาม

คำ�ถามนำ�ว่า

เรื่องดังกล่าวใช้ประโยชน์จากความรู้ทางพันธุศาสตร์และเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้อง

อย่างไร

ครูเลือกกรณีศึกษาจากข่าวข้างต้นเพื่ออธิบายถึงเทคโนโลยีทางดีเอ็นเอว่าครอบคลุมถึงการ

เปลี่ยนแปลงสารพันธุกรรมหรือยีน การตรวจสารพันธุกรรม และการกระทำ�อื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับ

สารพันธุกรรม เป็นต้น จากนั้นยกตัวอย่างและอธิบายเพิ่มเติมของกรณีการนำ�เทคโนโลยีทางดีเอ็นเอ

ไปใช้ในด้านต่าง ๆ ทั้งการแพทย์และเภสัชกรรม การเกษตร นิติวิทยาศาสตร์ อุตสาหกรรม โดยเน้นถึง

จุดประสงค์ในการประยุกต์ใช้ เช่น การสร้างพืชบีที (ฝ้าย ข้าวโพด มันฝรั่ง ฯลฯ) เพื่อลดการทำ�ลาย

ของแมลงศัตรูพืช การตรวจหาแอลลีลที่เป็นโรคเพื่อวินิจฉัยโรคทาลัสซีเมียของบุตรในครรภ์ การทำ�

ลายพิมพ์ดีเอ็นเอเพื่อระบุผู้กระทำ�ผิด โดยอาจให้นักเรียนสืบค้นข้อมูลเพื่อยกตัวอย่างเพิ่มเติมและร่วม

กันอภิปราย

จากนั้นครูยกตัวอย่างถึงประเด็นซึ่งเป็นที่ถกเถียงกันในการนำ�เทคโนโลยีทางดีเอ็นเอมาใช้ ทั้งใน

ด้านความปลอดภัยต่อสุขภาพ ผลกระทบต่อสังคมสิ่งมีชีวิตและสิ่งแวดล้อม การละเมิดสิทธิส่วนบุคคล

การปฏิบัติอย่างมีคุณธรรม เป็นต้น โดยอาจให้นักเรียนร่วมกันสืบค้นข้อมูล และอภิปรายถึงผลดีหรือ

ผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้เทคโนโลยีทางดีเอ็นเอ หรืออาจให้ทำ�กิจกรรม 4.2

บทที่ 4 | พันธุกรรมและวิวัฒนาการ

วิทยาศาสตร์ชีวภาพ

117

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี