คู่มือครู รายวิชาาพื้นฐาน วิทยาศาสตร์ชีวภาพ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4

ครูขยายความรู้โดยการเชื่อมโยงเกี่ยวกับการตรวจสุขภาพประจำ�ปี เพื่อให้นักเรียนตระหนักถึง

สุขภาพของตนเอง โดยเน้นประเด็นที่ว่าการตรวจนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อป้องกันโรคหรือตรวจหาความ

เสี่ยงในการเกิดโรค ซึ่งสถานพยาบาลส่วนใหญ่จะมีการตรวจปัสสาวะรวมอยู่ในการตรวจสุขภาพ

ประจำ�ปีด้วย การตรวจปัสสาวะนี้ทำ�ให้ทราบการทำ�งานของไตว่ายังเป็นปกติอยู่หรือไม่ โดยจะตรวจ

หาค่าความเป็นกรด-เบส ความถ่วงจำ�เพาะ โปรตีน และกลูโคส รวมทั้งตรวจตะกอนในปัสสาวะ เพื่อ

ตรวจหาเซลล์เม็ดเลือดแดง เซลล์เม็ดเลือดขาว เยื่อบุผิว แบคทีเรีย และผลึกแคลเซียมออกซาเลต

นอกจากนี้การตรวจเลือดก็สามารถบอกภาวะการทำ�งานของไตได้เช่นกัน โดยตรวจค่ายูเรียไนโตรเจน

ในเลือด (Blood Urea Nitrogen : BUN) และการตรวจหาสารที่เกิดจากเมแทบอลิซึมของเซลล์กล้ามเนื้อ

หรือที่เรียกว่า ครีเอทินีน (creatinine)

การตรวจ

ปี 2557

ปี 2560

ค่าอ้างอิง

ความเป็นกรด-เบส (pH)

6.0

5.5

4.5-8.5

ความถ่วงจำ�เพาะ

(Sp.gr)

1.015

1.020

1.003-1.030

โปรตีน (protein)

trace

negative

น้ำ�ตาล (glucose)

negative

•

ตรวจตะกอนจากกล้องจุลทรรศน์ (Microscopic examination ; cells/hpf)

การตรวจ

ปี 2557

ปี 2560

ค่าอ้างอิง

เม็ดเลือดขาว (WBC)

10-20

0-5

เม็ดเลือดแดง (RBC)

20-30

0-5

เยื่อบุผิวชนิด Squamous Epi.

10-20

0-5

เยื่อบุผิวชนิด Transitional Epi.

0-5

แบคทีเรีย (bacteria)

moderate

negative

ผลึก (crystal)

Calcium oxalate

30-50

ตัวอย่าง

ผลการตรวจสุขภาพประจำ�ปี 2557 และ ปี 2560 เพื่อตรวจคัดกรองความผิดปกติของการ

ทำ�งานของไตจากการตรวจปัสสาวะ

•

ตรวจทางเคมี

หมายเหตุ

hpf = high power field

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 2 | การรักษาดุลยภาพของร่างกายมนุษย์

วิทยาศาสตร์ชีวภาพ