60 / 194
แนวการวัดและประเมินผล
ด้านความรู้
- การรักษาดุลยภาพของอุณหภูมิ จากการตอบคำ�ถาม การสืบค้นข้อมูลการอภิปราย และ
การอธิบาย
ด้านทักษะ
- การสังเกต การลงความเห็นจากข้อมูล การสื่อสารสารสนเทศและการรู้เท่าทันสื่อ
การคิดอย่างมีวิจารณญาณและการแก้ปัญหา จากการตอบคำ�ถาม การสืบค้นข้อมูล และ
การนำ�เสนอข้อมูล
ด้านจิตวิทยาศาสตร์
-
การใช้วิจารณญาณ ความรอบคอบ จากการตอบคำ�ถาม และการอธิบาย ความใจกว้าง
จากการอภิปราย
ความรู้เพิ่มเติมสำ�หรับครู
ความสำ�คัญของผิวหนังต่อการรักษาดุลยภาพของอุณหภูมิในร่างกาย
บริเวณผิวหนังมีโครงสร้างที่เกี่ยวข้องกับการควบคุมอุณหภูมิของร่างกาย ได้แก่ เส้นขน
และกล้ามเนื้อยึดโคนขน (piloerector muscle) หลอดเลือด ต่อมเหงื่อ เมื่ออุณหภูมิของ
สภาพแวดล้อมเปลี่ยนแปลง โครงสร้างเหล่านี้จะทำ�งานประสานกันเพื่อปรับอุณหภูมิภายใน
ให้คงที่ เช่น เมื่ออุณหภูมิลดลง กล้ามเนื้อยึดโคนขนถูกกระตุ้นให้หดตัวดึงเส้นขนให้ตั้งขึ้น
เพื่อกักอากาศไว้ หลอดเลือดที่ผิวหนังหดตัว ต่อมเหงื่อลดการทำ�งาน เพื่อลดการระบายความ
ร้อนออกสู่ภายนอก เป็นต้น นอกจากนี้ภายใต้ผิวหนังยังมีชั้นไขมันเป็นฉนวนช่วยป้องกันการ
สูญเสียความร้อนของร่างกายด้วย
ส่วนอาการขนลุก เกิดจากการทำ�งานของกล้ามเนื้อยึดโคนขน ที่เป็นกล้ามเนื้อเรียบ เมื่อ
อยู่ในที่มีอุณหภูมิต่ำ� หรือมีสิ่งเร้าอื่นๆ มากระตุ้น ระบบประสาทซิมพาเทติกจะกระตุ้นให้
กล้ามเนื้อยึดโคนขนหดตัวส่งผลให้เส้นขนตั้งชันขึ้น การตอบสนองเช่นนี้ในสัตว์เลี้ยงลูกด้วย
น้ำ�นมจะช่วยกักอากาศที่อุ่นบริเวณผิวหนังไว้ไม่ให้สูญเสียไปกับสิ่งแวดล้อม
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 2 | การรักษาดุลยภาพของร่างกายมนุษย์
46
วิทยาศาสตร์ชีวภาพ