คู่มือครู รายวิชาาพื้นฐาน วิทยาศาสตร์ชีวภาพ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4

ความรู้เพิ่มเติมสำ�หรับครู

ตัวอย่างโรคที่เกี่ยวกับไตและโรคที่เกี่ยวกับทางเดินปัสสาวะ

ตัวอย่างโรคที่เกี่ยวกับไต

1. โรคไตวาย (renal failure)

โรคไตวายเป็นภาวะที่ไตสูญเสียหน้าที่การทำ�งาน เกิดการสะสมของเสียในร่างกาย

โรคไตวายแบ่งได้เป็น 2 ประเภท คือ โรคไตวายเฉียบพลัน (acute renal failure) และ

โรคไตวายเรื้อรัง (chronic renal failure)

1.1 โรคไตวายเฉียบพลัน

ไตจะสูญเสียการทำ�งานอย่างรวดเร็วภายในเวลาไม่กี่ชั่วโมง

หรือไม่กี่วัน มีสาเหตุมาจาก

1. ความดันเลือดต่ำ� เช่น การได้รับอุบัติเหตุเสียเลือดมาก

2. การได้รับสารที่เป็นอันตรายต่อไต เช่น ยา หรือสารพิษต่างๆ

3. การอุดกั้นทางเดินปัสสาวะ เช่น ก้อนนิ่ว

4. ภาวะไตอักเสบ หรือจากโรคลูปัส

ผู้ป่วยโรคไตวายเฉียบพลันที่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงทีอาจจะสามารถฟื้นฟูไตให้กลับ

มาทำ�งานเป็นปกติได้

1.2 โรคไตวายเรื้อรัง

เป็นการสูญเสียการทำ�หน้าที่ของไตที่เป็นไปอย่างช้าๆ และไม่

สามารถรักษาให้ไตกลับมาทำ�งานได้ตามปกติ การทำ�งานของไตจะค่อย ๆ ลดลงจนเกิดไต

วายระยะสุดท้าย ต้องเข้ารับการฟอกไตหรือปลูกถ่ายไต อาการของโรคนี้จะแสดงก็ต่อเมื่อ

ไตเหลือการทำ�งานร้อยละ 20-30 ผู้ที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยงต่อโรคนี้ คือ ผู้ป่วยโรคเบาหวาน โรค

ความดันโลหิตสูง บุคคลที่มีประวัติคนในครอบครัวป่วยเป็นโรคไตเรื้อรังมาก่อน หรืออาจเกิด

จากโรคไตอื่นๆ เช่น กรวยไตอักเสบเรื้อรัง นิ่วในไต เป็นต้น

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 2 | การรักษาดุลยภาพของร่างกายมนุษย์

วิทยาศาสตร์ชีวภาพ