136 / 284
สารตั้งต้นและตัวยับยั้งของเอนไซม์ dihydropteroate synthase และ acetylcholinesterase
มีโครงสร้างดังแสดงในตาราง ตัวยับยั้งเอนไซม์แต่ละชนิด น่าจะเป็นตัวยับยั้งเอนไซม์แบบใด
เอนไซม์
สารตั้งต้น
ตัวยับยั้งเอนไซม์
dihydropteroate
synthase
ρ
-aminobenzoic acid
COOH
NH
2
sulfanilamide
SO
2
NH
2
NH
2
acetylcholinesterase
acetylcholine
N
+
O
H
3
C
H
3
C
CH
3
CH
3
O
tacrine
NH
2
N
จากโครงสร้างของ sulfanilamide จะเห็นว่ามีลักษณะคล้ายกับ p-aminobenzoic acid ที่เป็น
สารตั้งต้นของเอนไซม์ dihydropteroate synthase จึงเป็นไปได้ว่า sulfanilamide จะแย่งจับ
กับบริเวณเร่งของเอนไซม์ จึงจัดว่า sulfanilamide เป็นตัวยับยั้งเอนไซม์แบบแข่งขัน ส่วน
tacrine มีโครงสร้างที่แตกต่างจาก acetylcholine ที่เป็นสารตั้งต้นของเอนไซม์
acetylcholinesterase ดังนั้น tacrine จึงน่าจะจับกับบริเวณอื่นที่ไม่ใช่บริเวณเร่ง จึงจัดว่า
tacrine เป็นตัวยับยั้งเอนไซม์แบบไม่แข่งขัน
หลังจากนักเรียนได้เรียนรู้เกี่ยวกับเอนไซม์และการทำ�งานของเอนไซม์แล้ว ครูอาจนำ�เข้าสู่เรื่อง
ปัจจัยที่มีผลต่อประสิทธิภาพในการทำ�งานของเอนไซม์ โดยอาจยกตัวอย่างเกี่ยวกับการถนอมอาหาร
โดยใช้ความเย็น และอาจให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายว่า
เพราะเหตุใดการใช้ความเย็นจึงช่วยรักษา
สภาพของผลไม้และอาหารสดได้
ซึ่งควรมีแนวคำ�ตอบว่าเกี่ยวข้องกับอุณหภูมิซึ่งอาจมีผลต่อ
การยับยั้งการทำ�งานของเอนไซม์ทั้งในจุลินทรีย์ ในผลไม้ และในอาหารสดเหล่านั้น จากนั้นให้นักเรียน
ทำ�กิจกรรม 2.3 และกิจกรรมเสนอแนะ
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 2 | เคมีที่เป็นพื้นฐานของสิ่งมีชีวิต
ชีววิทยา เล่ม 1
124