180 / 284
นักเรียนสังเกตเห็นอะไรบ้างภายในเซลล์สาหร่ายหางกระรอก
นอกจากโครงสร้างของเซลล์ เช่น เยื่อหุ้มเซลล์ นิวเคลียส คลอโรพลาสต์ แล้วยังเห็นการ
ไหลเวียนของไซโทพลาซึมที่เรียกว่า ไซโคลซิส (cyclosis)
ถ้าวัตถุที่นำ�มาศึกษามีความบางและใสมาก เช่น เซลล์เยื่อบุด้านในข้างแก้มที่ไม่ย้อม
สารละลายไอโอดีน เมื่อต้องการให้เห็นวัตถุชัดเจนขึ้นจะต้องปรับส่วนประกอบใดของกล้อง
และปรับอย่างไร
ปรับไดอะแฟรม โดยปรับให้ช่องของไดอะแฟรมแคบลงเพื่อให้แสงเข้าน้อยลง
จากการศึกษาเซลล์เยื่อหอม สาหร่ายหางกระรอก และเยื่อบุด้านในข้างแก้มภายใต้
กล้องจุลทรรศน์พบโครงสร้างของเซลล์เหล่านี้เหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร
โครงสร้างของเซลล์ที่เหมือนกัน คือ ส่วนที่ห่อหุ้มเซลล์ ไซโทพลาซึม และนิวเคลียส
โครงสร้างของเซลล์ที่แตกต่างกันคือพบผนังเซลล์ในเซลล์เยื่อหอมและสาหร่ายหางกระรอก
และคลอโรพลาสต์ในเซลล์สาหร่ายหางกระรอก ซึ่งไม่พบโครงสร้างดังกล่าวในเซลล์เยื่อบุ
ด้านในข้างแก้ม
ครูให้นักเรียนศึกษาขั้นตอนการทำ�กิจกรรมตอนที่ 4 การคำ�นวณหาขนาดของวัตถุ และ
อาจสาธิตวิธีการวางไม้บรรทัดพลาสติกโดยให้สเกลแรกของไม้บรรทัดที่เห็นในจอภาพชิดกับ
ขอบซ้ายของจอภาพ หรืออาจใช้รูปวิธีการวางไม้บรรทัดบนแท่นวางวัตถุ ประกอบการอธิบาย
และให้หาเส้นผ่านศูนย์กลางของจอภาพที่ขนาดกำ�ลังขยายต่าง ๆ โดยที่กำ�ลังขยายต่ำ�สุด
สามารถวัดขนาดจอภาพโดยใช้ไม้บรรทัดได้โดยตรง ส่วนที่กำ�ลังขยายสูงขึ้นสามารถหาเส้นผ่าน
ศูนย์กลางของจอภาพโดยการคำ�นวณ ดังตัวอย่างต่อไปนี้
ภาพสเกลไม้บรรทัดภายใต้กล้องจุลทรรศน์โดยใช้เลนส์ใกล้วัตถุที่มีกำ�ลังขยาย 4×
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 3 | เซลล์และการทำ�งานของเซลล์
ชีววิทยา เล่ม 1
168