181 / 284
- เมื่อใช้เลนส์ใกล้วัตถุที่กำ�ลังขยาย 4×
นับจำ�นวนมิลลิเมตรเพื่อหาเส้นผ่านศูนย์กลางของจอภาพ
= 5 มิลลิเมตร
- เมื่อใช้เลนส์ใกล้วัตถุที่กำ�ลังขยาย 10×
คำ�นวณหาเส้นผ่านศูนย์กลางของจอภาพ
= 4 × 5
10 = 2 มิลลิเมตร
- เมื่อใช้เลนส์ใกล้วัตถุที่กำ�ลังขยาย 40×
คำ�นวณหาเส้นผ่านศูนย์กลางของจอภาพ
= 4 × 5
40 = 0.5 มิลลิเมตร
เมื่อทราบเส้นผ่านศูนย์กลางของจอภาพ สามารถคำ�นวณเพื่อประมาณขนาดเซลล์ของ
สิ่งมีชีวิต โดยสิ่งมีชีวิตแต่ละชนิดอาจมีวิธีในการเทียบขนาดกับเส้นผ่านศูนย์กลางของจอภาพ
ที่แตกต่างกัน ดังนี้
ตัวอย่างผลการทดลอง
ตัวอย่างที่ 1
การหาขนาดโดยประมาณของเซลล์สาหร่ายหางกระรอกโดยเทียบกับเส้นผ่าน
ศูนย์กลางของจอภาพ
เมื่อศึกษาสาหร่ายหางกระรอกภายใต้กล้องจุลทรรศน์จะพบว่ามีเซลล์จำ�นวนมากและแต่ละ
เซลล์มีขนาดเล็กมาก โดยให้ประมาณการว่าแต่ละเซลล์มีขนาดใกล้เคียงกัน ดังนั้นการหาขนาด
โดยประมาณของเซลล์ของสาหร่ายหางกระรอกอาจทำ�ได้โดยนับจำ�นวนเซลล์ทั้งหมดที่เห็นภาย
ใต้กล้องจุลทรรศน์แล้วนำ�มาคำ�นวณหาขนาดโดยประมาณของเซลล์โดยเทียบกับเส้นผ่าน
ศูนย์กลางของจอภาพ ดังนี้
-
ที่กำ�ลังขยายของกล้องจุลทรรศน์ 40 เท่า
มีเส้นผ่านศูนย์กลางของจอภาพ 5 มิลลิเมตร
สามารถนับจำ�นวนเซลล์ของสาหร่ายหางกระรอกที่บริเวณเส้นผ่านศูนย์กลางจอภาพได้
ประมาณ 66 เซลล์
ดังนั้น ขนาดโดยประมาณของเซลล์สาหร่ายหางกระรอก 1 เซลล์ = 5
66 = 0.075 มิลลิเมตร
- ที่กำ�ลังขยายของกล้องจุลทรรศน์ 100 เท่า
มีเส้นผ่านศูนย์กลางของจอภาพ 2 มิลลิเมตร
สามารถนับจำ�นวนเซลล์ของสาหร่ายหางกระรอกที่บริเวณเส้นผ่านศูนย์กลางจอภาพได้
ประมาณ 30 เซลล์
ดังนั้น ขนาดโดยประมาณของเซลล์สาหร่ายหางกระรอก 1 เซลล์ = 2
30 = 0.067 มิลลิเมตร
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 3 | เซลล์และการทำ�งานของเซลล์
ชีววิทยา เล่ม 1
169