232 / 284
ครูให้ความรู้เพิ่มเติมถึงการแบ่งเซลล์ของสิ่งมีชีวิตยูแคริโอตว่าประกอบด้วย 2 ขั้นตอนคือ
การแบ่งนิวเคลียสและการแบ่งไซโทพลาซึม โดยการแบ่งนิวเคลียสนี้สามารถแบ่งได้เป็น 2 แบบ คือ
การแบ่งนิวเคลียสแบบไมโทซิส และการแบ่งนิวเคลียสแบบไมโอซิส ซึ่งจะเกี่ยวข้องกับโครโมโซม
จากนั้นครูให้นักเรียนศึกษารูปร่างโครโมโซมจากหนังสือเรียนรูป 3.43 ก. และรูป 3.43 ข. หรือ
จากแหล่งการเรียนรู้อื่นๆ โดยให้สังเกตลักษณะของโครโมโซม เพื่อที่จะเชื่อมโยงไปสู่การแบ่งเซลล์ที่
เกิดการเปลี่ยนแปลงในนิวเคลียส โดยจากการสังเกตนักเรียนควรสรุปได้ว่า ภายในนิวเคลียสของเซลล์
ยูแคริโอตมีสารพันธุกรรมหรือ DNA และโปรตีนอื่นๆ ประกอบกันเป็นโครงสร้างที่เป็นสายยาวเรียก
ว่า โครมาทิน และเมื่อมีการแบ่งเซลล์โครมาทินจะขดตัวจนกลายเป็นแท่งโครโมโซม โดยโครโมโซม 1
แท่ง อาจมี 1 โครมาทิดหรือ 2 โครมาทิดได้
ครูให้นักเรียนศึกษาคำ�ศัพท์ต่างๆ จากหนังสือเรียน ได้แก่ ฮอมอโลกัสโครโมโซม ดิพลอยด์
แฮพลอยด์ ออโตโซม และโครโมโซมเพศ เพื่อให้นักเรียนเข้าใจเบื้องต้นก่อนที่จะเข้าสู่การเรียนรู้เรื่อง
การแบ่งเซลล์ จากนั้นครูใช้รูป 3.44 และรูป 3.45 ในการตั้งคำ�ถามเพื่อตรวจสอบความเข้าใจของ
นักเรียน ดังนี้
โครโมโซมในเซลล์ร่างกายมนุษย์มีกี่ชุด
โครโมโซมในเซลล์ร่างกายของมนุษย์มีจำ�นวนเท่าใด
ดิพลอยด์กับแฮพลอยด์ แตกต่างกันอย่างไร
โครโมโซมเพศแตกต่างจากออโตโซมอย่างไร
จากการตอบคำ�ถามนักเรียนควรจะสรุปว่า โครโมโซมในเซลล์ร่างกายมนุษย์มี 2 ชุด หรือ 2n
เรียกว่า ดิพลอยด์ ซึ่งได้มาจากพ่อ 1 ชุด และแม่ 1 ชุด ซึ่งจะแตกต่างจากโครโมโซมที่พบในเซลล์
สืบพันธุ์ที่มีจำ�นวนโครโมโซมเป็น 1 ชุด หรือ n เรียกว่า แฮพลอยด์ โครโมโซมในเซลล์ร่างกายมนุษย์
มีจำ�นวน 46 โครโมโซม หรือ 23 คู่ โดยเป็นออโตโซม 22 คู่ที่ทำ�หน้าที่ควบคุมลักษณะต่าง ๆ พบเหมือน
กันในสิ่งมีชีวิตทั้งสองเพศ ส่วนคู่ที่ 23 เป็นโครโมโซมเพศที่ทำ�หน้าที่กำ�หนดเพศ
จากนั้นให้นักเรียนตอบคำ�ถามในหนังสือเรียน
เซลล์สืบพันธุ์ของมนุษย์ที่ได้จากการแบ่งเซลล์จะมีจำ�นวนโครโมโซมเท่าใด
เซลล์สืบพันธุ์มีจำ�นวนโครโมโซม n = 23 โดยเป็นออโตโซมจำ�นวน 22 โครโมโซม และโครโมโซม
เพศ 1 โครโมโซม
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 3 | เซลล์และการทำ�งานของเซลล์
ชีววิทยา เล่ม 1
220