173 / 284
6.3 การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีทางดีเอ็นเอ
จุดประสงค์การเรียนรู้
1. สืบค้นข้อมูล ยกตัวอย่าง และอธิบายการใช้เทคโนโลยีทางดีเอ็นเอในการสร้างผลิตภัณฑ์
ทางการแพทย์ การวินิจฉัยหรือการตรวจกรองโรค และการรักษา
2. สืบค้นข้อมูลและยกตัวอย่างการใช้เทคโนโลยีทางดีเอ็นเอสำ�หรับการปรับปรุงพันธุ์สิ่งมีชีวิต
เพื่อใช้ประโยชน์ทางด้านการเกษตร อุตสาหกรรม และสิ่งแวดล้อม
3. สืบค้นข้อมูลและอธิบายการวิเคราะห์ลายพิมพ์ดีเอ็นเอในการใช้ประโยชน์ด้าน
นิติวิทยาศาสตร์ และวิเคราะห์ STR
แนวการจัดการเรียนรู้
ครูนำ�นักเรียนเข้าสู่บทเรียนโดยทบทวนการทำ�งานของยีนที่ควบคุมการสังเคราะห์โปรตีน
ซึ่งนำ�ไปสู่ฟีโนไทป์ของสิ่งมีชีวิต และตั้งคำ�ถามเพื่อนำ�เข้าสู่การอภิปราย ดังนี้
ถ้ายีนเปลี่ยนแปลงไป จะมีผลต่อลักษณะของสิ่งมีชีวิตอย่างไร
ถ้านักเรียนต้องการทราบหน้าที่ของยีนใดยีนหนึ่ง จะทำ�ได้อย่างไร
จากการอภิปรายนักเรียนควรสรุปได้ว่า ถ้ายีนเปลี่ยนแปลงไปและมีผลให้โปรตีนเปลี่ยนแปลง
ไป จะมีผลต่อลักษณะของสิ่งมีชีวิตนั้นๆ ได้ ถ้าทราบว่าลักษณะที่เปลี่ยนแปลงไปเป็นผลมาจากการ
เปลี่ยนแปลงที่โปรตีนใด ยีนใด จะทำ�ให้ทราบถึงหน้าที่ของยีนนั้นๆ ได้ ดังนั้นถ้านักเรียนต้องการทราบ
หน้าที่ของยีนใด อาจทำ�ได้โดยทำ�ให้เกิดมิวเทชันที่ยีนนั้นแล้วศึกษาจากฟีโนไทป์ของสิ่งมีชีวิตที่
เปลี่ยนแปลงไป
ครูให้นักเรียนศึกษาตัวอย่างการศึกษาพันธุศาสตร์ซึ่งนำ�ไปสู่การค้นพบยีนที่ทำ�หน้าที่ต่างๆ จาก
รูป 6.10 ถึง 6.12 ในหนังสือเรียน และร่วมกันอภิปรายเพื่อให้ได้ข้อสรุปว่า บนโครโมโซมแท่งที่ 8 ของ
ข้าวมียีนที่ทำ�หน้าที่ควบคุมการสังเคราะห์เอนไซม์ที่ทำ�หน้าที่ในกระบวนการที่สังเคราะห์สาร GABA
จากการศึกษาพบว่าข้าวหอมในธรรมชาติจะมีแอลลีลด้อยของยีนนี้ ทำ�ให้ไม่มีการสร้างเอนไซม์ดังกล่าว
สารตั้งต้นในกระบวนการสังเคราะห์สาร GABA จึงถูกเปลี่ยนเป็นสาร 2AP และได้ข้าวที่มีความหอม
โดยครูอาจถามนักเรียนว่าแอลลีลด้อยดังกล่าวเกิดจากมิวเทชันแบบใด ซึ่งคำ�ตอบควรเป็นมิวเทชัน
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 6 | เทคโนโลยีทางดีเอ็นเอ
ชีววิทยา เล่ม 2
161