175 / 284
ที่เกิดจากการติดเชื้อ เช่น ไวรัส โดยทั่วไปใช้ไวรัสที่อ่อนกำ�ลังลงเพราะได้รับสารเคมีหรือผ่านวิธีทาง
กายภาพบางอย่าง หรือเป็นไวรัสในสายพันธุ์ที่ไม่ก่อโรคมาฉีดให้กับมนุษย์เพื่อกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน
ในบางกรณีวัคซีนที่ใช้ป้องกันโรคบางชนิดอาจก่อให้เกิดผลข้างเคียง จึงสามารถใช้เทคนิค
พันธุวิศวกรรมในการตัดต่อเฉพาะยีนที่ทำ�หน้าที่สร้างโปรตีนจากเชื้อนั้น แล้วใช้โปรตีนดังกล่าวเป็น
แอนติเจนในการกระตุ้นภูมิคุ้มกันแทนการใช้ไวรัสซึ่งทำ�ให้มีความปลอดภัยยิ่งขึ้น เช่น วัคซีนป้องกัน
โรคไวรัสตับอักเสบชนิดบี วัคซีนป้องกันโรคมะเร็งปากมดลูกที่เกิดจากไวรัส HPV
จากนั้นครูให้นักเรียนสืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับการใช้พันธุวิศวกรรมเพื่อสร้างผลิตภัณฑ์ทาง
การแพทย์อื่นๆ เช่น ผลิตโกรทฮอร์โมน ผลิตวัคซีน ผลิตยารักษาโรค แล้วให้นักเรียนร่วมกันอภิปราย
จุดประสงค์ของการใช้พันธุวิศวกรรมเพื่อสร้างผลิตภัณฑ์ทางการแพทย์ ซึ่งควรได้ข้อสรุปว่าเป็นการสร้าง
สิ่งมีชีวิตดัดแปรพันธุกรรมโดยถ่ายยีนเข้าสู่สิ่งมีชีวิต เช่น แบคทีเรีย เพื่อผลิตโปรตีนที่นำ�มาใช้ประกอบ
การรักษา ซึ่งทำ�ให้สามารถผลิตสารซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์ทางการแพทย์ได้ปริมาณมาก สะดวก รวดเร็ว
และทำ�ให้การรักษามีความปลอดภัยต่อผู้ป่วยมากยิ่งขึ้น
การวินิจฉัยโรค
ครูให้นักเรียนสืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับการใช้เทคโนโลยีทางดีเอ็นเอในการวินิจฉัยโรคจาก
หนังสือเรียน โดยครูอาจอธิบายการทำ� PCR เพื่อตรวจคัดโรคทาลัสซีเมียชนิดหนึ่งโดยใช้รูป 6.14 จาก
หนังสือเรียน และยกกรณีตัวอย่างจากสื่ออื่นๆ ซึ่งควรได้ข้อสรุปว่า เทคโนโลยีทางดีเอ็นเอสามารถใช้
วินิจฉัยโรคต่าง ๆ ได้ เช่น โรคทางพันธุกรรมซึ่งรวมถึงการเป็นพาหะที่อาจไม่แสดงอาการของโรค
โรคที่เกิดจากการทำ�งานของยีนที่ผิดปกติก่อนมีอาการของโรค โรคที่เกิดจากไวรัส เป็นต้น
นอกจากนี้ครูอาจขยายความรู้เพิ่มเติมให้นักเรียน ดังนี้
- ภาวะแทรกซ้อนจากการรับยา - ยาบางประเภทจะก่อให้เกิดอาการแพ้ในผู้ป่วยที่มีลำ�ดับ
นิวคลีโอไทด์บางรูปแบบ เช่น ยา carbamazepine ซึ่งใช้รักษาผู้ป่วยซึ่งมีอาการลมชัก ยา
allopurinol ซึ่งใช้รักษาโรคเกาต์ ในปัจจุบันผู้ป่วยที่ต้องใช้ยาเหล่านี้เพื่อรักษาจะได้รับการ
แนะนำ�ให้ตรวจสอบลำ�ดับนิวคลีโอไทด์ซึ่งตอบสนองต่อการแพ้ยาเหล่านั้นก่อน ซึ่งหาก
ตรวจพบแพทย์จะวางแนวทางในการรักษาและเปลี่ยนชนิดยาที่จะใช้ในการรักษา
- การตรวจแอลลีลก่อโรค - ผู้ป่วยโรคมะเร็งที่มีสาเหตุจากการกลายของยีนมีเพียง 5-10%
ของผู้ป่วยโรคมะเร็งทั้งหมดเท่านั้น และการตรวจพบแอลลีลที่เกิดจากการกลายของยีน
BRCA
หมายถึงมีโอกาสหรือมีความเสี่ยงในการเป็นโรคมะเร็งเต้านมหรือมะเร็งรังไข่ ไม่ได้
หมายความว่าผู้มีแอลลีลดังกล่าวจะต้องเป็นโรค ซึ่งเมื่อปฏิบัติตามคำ�แนะนำ�ของแพทย์
ในการรับการตรวจที่ละเอียดมากขึ้นและถี่มากขึ้น ในกรณีที่ผู้เข้ารับการตรวจเป็นโรคมะเร็ง
จะทำ�ให้สามารถตรวจพบโรคได้เร็วขึ้น และส่งผลให้ง่ายต่อการรักษา
บทความสถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 6 | เทคโนโลยีทางดีเอ็นเอ
ชีววิทยา เล่ม 2
163