190 / 367
การวิเคราะห์ตัวชี้วัด
แนวทางการจัดการเรียนรู้
แนวทางการวัดและประเมินตัวชี้วัด
ด้านความรู้
การตกผลึก ใช้แยกสารละลายที่ประกอบด้วย
ตัวละลายที่เป็นของแข็งในตัวทำ�ละลายที่เป็น
ของเหลว โดยทำ�ให้สารละลายอิ่มตัว แล้วปล่อย
ให้ตัวทำ�ละลายระเหยออกไปบางส่วน ตัวละลาย
จะตกผลึกแยกออกมา
ด้านทักษะ
ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
๑. ทักษะการสังเกต โดยสังเกตการเปลี่ยนแปลง
ของสารละลายอิ่มตัวที่ตั้งไว้ และบันทึกสิ่งที่
สังเกตได้
๒. ทักษะการลงความเห็นจากข้อมูล โดยใช้
ข้อมูลจากการสังเกตการเปลี่ยนแปลงของ
สารละลายอิ่มตัวที่ตั้งไว้ มาอธิบายเกี่ยวกับ
การแยกสารโดยการตกผลึก
ทักษะแห่งศตวรรษที่ ๒๑
๑. ทักษะด้านความร่วมมือและการทำ�งาน
เป็นทีม โดยร่วมกันสังเกตและอภิปราย เพื่อ
สรุปหลักการแยกสารโดยการตกผลึก
๒. ทักษะด้านการสื่อสาร โดยนำ�เสนอผลการ
ทำ�กิจกรรมและร่วมกันอภิปรายในชั้นเรียน
เกี่ยวกับการแยกสารโดยการตกผลึก
ด้านความรู้
อธิบายหลักการแยกสารโดยการตกผลึก
ด้านทักษะ
ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
๑. ประเมินทักษะการสังเกต จากผลการบันทึกการ
เปลี่ยนแปลงของสารละลายอิ่มตัวที่ตั้งไว้ ได้ครบถ้วน
ตามความเป็นจริง โดยไม่เพิ่มความคิดเห็นส่วนตัว
๒. ประเมินทักษะการลงความเห็นจากข้อมูล ที่ได้จากการ
สังเกตการเปลี่ยนแปลงของสารละลายอิ่มตัวที่ตั้งไว้
มาอธิบายเกี่ยวกับการแยกสารโดยการตกผลึกอย่าง
สมเหตุสมผล
ทักษะแห่งศตวรรษที่ ๒๑
๑. ประเมินทักษะด้านความร่วมมือและการทำ�งาน
เป็นทีม จากการร่วมกันสังเกตและอภิปราย เพื่อสรุป
หลักการแยกสารโดยการตกผลึก ตั้งแต่เริ่มต้นจนสำ�เร็จ
ลุล่วง
๒. ประเมินทักษะด้านการสื่อสาร จากการนำ�เสนอผล
การทำ�กิจกรรมและร่วมกันอภิปรายในชั้นเรียนเกี่ยวกับ
การแยกสารโดยการตกผลึก เพื่อให้ผู้อื่นเข้าใจได้อย่าง
รวดเร็ว ชัดเจน และถูกต้อง
การแยกสารโดยการตกผลึก
๑. ครูทบทวนและอภิปรายโดยใช้คำ�ถามเกี่ยวกับสมบัติของสารผสมที่แยก
ได้ด้วยวิธีการระเหยแห้ง และให้นักเรียนยกตัวอย่างสารที่แยกได้ด้วย
วิธีนี้
๒. ครูกระตุ้นให้นักเรียนเกิดข้อสงสัยและตั้งคำ�ถามเกี่ยวกับวิธีการแยก
สารอื่น ๆ เช่น น้ำ�เกลือ น้ำ�ทะเล สารละลายจุนสี ที่มีตัวละลายเป็น
ของแข็งในตัวทำ�ละลายที่เป็นของเหลว ที่นอกเหนือจากการระเหยแห้ง
โดยอาจใช้วิธีซักถาม หรือใช้สื่อต่าง ๆ เช่น ภาพเคลื่อนไหว วีดิทัศน์
แหล่งเรียนรู้ในท้องถิ่น
๓. ครูอภิปรายเกี่ยวกับสารละลายอิ่มตัวโดยใช้คำ�ถาม หรือแสดงตัวอย่าง
สารละลายอิ่มตัวบางชนิด เช่น สารละลายจุนสี เพื่อให้นักเรียนร่วมกัน
อภิปรายและลงข้อสรุปว่าสารละลายอิ่มตัวเป็นสารละลายที่ตัวละลาย
ไม่สามารถละลายได้เพิ่มขึ้นอีก ณ อุณหภูมิหนึ่ง
๔. นักเรียนปฏิบัติกิจกรรม โดยค่อย ๆ เติมตัวละลายลงในสารละลาย
และให้ความร้อนไปเรื่อยๆ จนกระทั่งตัวละลายไม่สามารถละลายใน
สารละลายได้อีก เพื่อให้ได้สารละลายอิ่มตัว ณ อุณหภูมิสูง แล้วตั้ง
ไว้ให้สารละลายเย็นลงจนเห็นผลึก หรือระเหยตัวทำ�ละลายบางส่วน
ออกจากสารละลายอิ่มตัว แล้วตั้งไว้จนตกผลึก สังเกตการเปลี่ยนแปลง
ที่เกิดขึ้น บันทึกผล วิเคราะห์ สรุปผล และนำ�เสนอ
๕. ครูใช้หลักฐานเชิงประจักษ์ โดยรวบรวมข้อมูลทั้งชั้นเรียนและใช้
คำ�ถาม เพื่อให้นักเรียนร่วมกันอภิปราย ลงข้อสรุปว่า การแยกสาร
ด้วยการตกผลึก เป็นการแยกสารที่เป็นของแข็งออกจากสารละลาย
อาจทำ�ได้โดยทำ�ให้สารละลายที่ต้องการแยกกลายเป็นสารละลาย
อิ่มตัวที่อุณหภูมิสูง แล้วตั้งไว้จนอุณหภูมิลดต่ำ�ลง เพื่อให้เกิดการตกผลึก
หรือปล่อยให้ตัวทำ�ละลายในสารละลายอิ่มตัวระเหยออกบางส่วน
เพื่อให้ตัวละลายที่เป็นของแข็งตกผลึกแยกออกมา
180