การวิเคราะห์ตัวชี้วัด
แนวทางการจัดการเรียนรู้
แนวทางการวัดและประเมินตัวชี้วัด
ตัวชี้วัด
๒. อธิบายรูปแบบความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตกับสิ่งมีชีวิตรูปแบบต่าง ๆ ในแหล่งที่อยู่เดียวกัน ที่ได้จากการสำ�รวจ
ด้านความรู้
๑. กลุ่มสิ่งมีชีวิต ประกอบด้วยประชากรของ
สิ่งมีชีวิตหลาย ๆ ชนิด อาศัยอยู่ร่วมกันใน
แหล่งที่อยู่เดียวกัน
๒. ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิต ๒ ชนิดที่
อาศัยอยู่ในแหล่งที่อยู่เดียวกัน อาจมีหลาย
รูปแบบ ได้แก่ ภาวะพึ่งพากัน ภาวะอิงอาศัย
ภาวะปรสิต การล่าเหยื่อ
ด้านทักษะ
ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
๑. ทักษะการสังเกต โดยการสังเกตชนิด จำ�นวน
ของสิ่งมีชีวิต และพฤติกรรมที่แสดงถึง
ความสัมพันธ์กันของสิ่งมีชีวิต
๒. ทักษะการจำ�แนกประเภท โดยการจัดกลุ่ม
สิ่งมีชีวิตตามความสัมพันธ์ที่มีรูปแบบ
คล้ายคลึงกันไว้ด้วยกัน
๓. ทักษะการลงความเห็นจากข้อมูล โดย
นำ �ข้อมูลที่ได้จากการสัง เ กตสิ่งมีชีวิต
มาเชื่อมโยง เพื่ออธิบายเกี่ยวกับรูปแบบ
ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตที่อยู่ด้วยกัน
๑. ครูสนทนากับนักเรียน โดยอาจใช้สื่อต่าง ๆ เช่น ภาพ คลิปวีดิทัศน์
เกี่ยวกับสิ่งมีชีวิตหลาย ๆ ชนิดในแหล่งที่อยู่ เพื่อให้นักเรียนนิยาม
ความหมายของกลุ่มสิ่งมีชีวิตและประชากร ซึ่งนักเรียนควรนิยาม
ความหมายของกลุ่มสิ่งมีชีวิตได้ว่า กลุ่มสิ่งมีชีวิต หมายถึง ประชากรของ
สิ่งมีชีวิตหลาย ๆ ชนิด ที่อาศัยอยู่ร่วมกันในแหล่งที่อยู่เดียวกัน ส่วน
ประชากร หมายถึง สิ่งมีชีวิตชนิดเดียวกันที่อาศัยอยู่ร่วมกันในแหล่งที่อยู่
เดียวกันในช่วงเวลาเดียวกัน
๒. ครูกระตุ้นให้นักเรียนสงสัยและตั้งคำ�ถามเกี่ยวกับความสัมพันธ์ของ
สิ่งมีชีวิตต่าง ๆ ในระบบนิเวศ เพื่อนำ�ไปสู่การสำ�รวจกลุ่มสิ่งมีชีวิต
ความสัมพันธ์ของสิ่งมีชีวิตที่ดำ�รงชีวิตอยู่ร่วมกันในแหล่งที่อยู่ รวบรวม
ข้อมูล บันทึกผล
๓. นักเรียนอภิปรายร่วมกันเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตใน
ลักษณะต่าง ๆ เช่น แมลงตอมเกสรดอกไม้ กล้วยไม้อาศัยอยู่กับต้นไม้
แมวกินหนู แล้วจัดกลุ่มความสัมพันธ์ที่มีลักษณะคล้ายคลึงกันไว้ด้วยกัน
ซึ่งนักเรียนควรได้ความสัมพันธ์ในรูปแบบต่าง ๆ เช่น
- ทั้งสองฝ่ายได้ประโยชน์ (เรียกว่า ภาวะพึ่งพากัน)
- ฝ่ายหนึ่งได้รับประโยชน์ แต่อีกฝ่ายหนึ่งไม่ได้และไม่เสียประโยชน์
(เรียกว่า ภาวะอิงอาศัย)
- ฝ่ายหนึ่งได้ประโยชน์ แต่อีกฝ่ายหนึ่งเสียประโยชน์ (มี ๒ รูปแบบ
ได้แก่ ภาวะปรสิต และการล่าเหยื่อ ซึ่งรูปแบบทั้งสองมีลักษณะ
แตกต่างกัน)
ด้านความรู้
๑. นิยามความหมายของกลุ่มสิ่งมีชีวิต ประชากร
๒. อธิบายความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตในรูปแบบ
ภาวะพึ่งพากัน ภาวะอิงอาศัย ภาวะปรสิต และ
การล่าเหยื่อ
ด้านทักษะ
ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
๑. ประเมินทักษะการสังเกต จากผลการบันทึก
รายละเอียดต่าง ๆ เช่น ชนิด จำ�นวนของสิ่งมีชีวิต
พฤติกรรมที่แสดงถึงความสัมพันธ์ของสิ่งมีชีวิตใน
แหล่งที่อยู่ ได้ครบถ้วนตามความเป็นจริง โดยไม่เพิ่ม
ความคิดเห็นส่วนตัว
๒. ประเมินทักษะการจำ�แนกประเภท จากการจำ�แนก
ความสัมพันธ์ของสิ่งมีชีวิตที่มีรูปแบบเดียวกัน
ไว้ด้วยกัน ได้ถูกต้องตามเกณฑ์ที่กำ�หนด
270