282 / 367
การวิเคราะห์ตัวชี้วัด
แนวทางการจัดการเรียนรู้
แนวทางการวัดและประเมินตัวชี้วัด
ตัวชี้วัด
๓. สร้างแบบจำ�ลองในการอธิบายการถ่ายทอดพลังงานในสายใยอาหาร
๔. อธิบายความสัมพันธ์ของผู้ผลิต ผู้บริโภค และผู้ย่อยสลายสารอินทรีย์ในระบบนิเวศ
ด้านความรู้
๑. สิ่งมีชีวิตแต่ละชนิดมีความสัมพันธ์กันในด้าน
การถ่ายทอดพลังงาน โดยพลังงานจากผู้ผลิต
จะถ่ายทอดไปยังผู้บริโภคลำ�ดับต่าง ๆ
๒. สายใยอาหาร เป็นแผนผังที่แสดงความสัมพันธ์
ในลักษณะการถ่ายทอดพลังงานของสิ่งมีชีวิต
ในธรรมชาติ ซึ่งประกอบด้วยโซ่อาหารหลาย
โซ่อาหารที่สัมพันธ์กัน มีลักษณะเป็นข่ายโยงใย
๓. กลุ่มสิ่งมีชีวิตในระบบนิเวศแบ่งตามหน้าที่
ได้เป็น ๓ กลุ่ม ได้แก่ ผู้ผลิต ผู้บริโภค และ
ผู้ย่อยสลายสารอินทรีย์ สิ่งมีชีวิตทั้ง ๓ กลุ่มนี้
มีความสัมพันธ์กัน ผู้ผลิต เป็นสิ่งมีชีวิตที่สร้าง
อาหารได้เอง โดยกระบวนการสังเคราะห์ด้วย
แสง ผู้บริโภค เป็นสิ่งมีชีวิตที่ไม่สามารถสร้าง
อาหารได้เอง และต้องกินผู้ผลิต หรือสิ่งมีชีวิตอื่น
เป็นอาหาร เมื่อผู้ผลิตและผู้บริโภคตายลง จะ
ถูกย่อยสลายโดยผู้ย่อยสลายสารอินทรีย์ ซึ่งจะ
เปลี่ยนสารอินทรีย์เป็นสารอนินทรีย์กลับคืน
สู่สิ่งแวดล้อม ทำ�ให้เกิดการหมุนเวียนเป็นวัฏจักร
จำ�นวนผู้ผลิต ผู้บริโภค และผู้ย่อยสลาย
สารอินทรีย์ จะต้องมีความเหมาะสมจึงทำ�ให้
กลุ่มสิ่งมีชีวิตอยู่ได้อย่างสมดุล
๑. ครูกระตุ้นให้นักเรียนสงสัย และตั้งคำ�ถามเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่าง
สิ่งมีชีวิตในระบบนิเวศ โดยอาจใช้การสนทนา หรือสื่อต่าง ๆ เช่น รูป
วีดิทัศน์ เพื่อนำ�ไปสู่การสังเกตการกินกันเป็นอาหารของสิ่งมีชีวิตใน
แหล่งที่อยู่ หรือวีดิทัศน์ และ/หรือใช้ข้อมูลการกินกันเป็นอาหารของ
สิ่งมีชีวิตชนิดต่าง ๆ จากแหล่งข้อมูลต่าง ๆ ช่น เว็บไซต์ที่เชื่อถือได้
เอกสารต่าง ๆ บันทึกชื่อสิ่งมีชีวิต และชนิดของอาหาร
๒. นักเรียนรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับการกินกันเป็นอาหารของสิ่งมีชีวิตที่อยู่
ในแหล่งที่อยู่ และร่วมกันอภิปรายเพื่อสร้างแบบจำ�ลองสายใยอาหารที่
แสดงความสัมพันธ์ของสิ่งมีชีวิตในด้านของการถ่ายทอดพลังงาน
๓. นักเรียนนำ�เสนอแบบจำ�ลองสายใยอาหารที่สร้างขึ้น และร่วมกัน
อภิปราย เพื่อลงข้อสรุปว่า
๓.๑ พืชเป็นสิ่งมีชีวิตเริ่มต้นในโซ่อาหาร หรือสายใยอาหาร เมื่อสัตว์มา
กินพืช พลังงานจากพืชจะถูกถ่ายทอดมายังสัตว์ และเมื่อมีสัตว์อื่น
มากินสัตว์กินพืชอีกต่อหนึ่ง พลังงานจะถูกถ่ายทอดจากสัตว์กินพืช
มายังสัตว์นั้นตามลำ�ดับ
๓.๒ ในธรรมชาติ สิ่งมีชีวิตส่วนใหญ่ไม่ได้กินสิ่งมีชีวิตอื่นเพียงชนิดเดียว
เป็นอาหาร แต่กินได้มากกว่า ๑ ชนิด ขณะเดียวกันสิ่งมีชีวิตนั้นก็
เป็นอาหารของสิ่งมีชีวิตอื่นๆ ด้วยเช่นเดียวกัน ดังนั้นในธรรมชาติ
ความสัมพันธ์ของสิ่งมีชีวิตจึงเป็นความสัมพันธ์ในรูปแบบของ
สายใยอาหาร
ด้านความรู้
๑. อธิบายการถ่ายทอดพลังงานจากผู้ผลิตไปยัง
ผู้บริโภคลำ�ดับต่าง ๆ
๒. สร้างแบบจำ�ลองในการอธิบายสายใยอาหารที่แสดง
ความสัมพันธ์ของสิ่งมีชีวิต
๓. อธิบายความสัมพันธ์ของผู้ผลิต ผู้บริโภค และ
ผู้ย่อยสลายสารอินทรีย์ในระบบนิเวศ
272