283 / 367
การวิเคราะห์ตัวชี้วัด
แนวทางการจัดการเรียนรู้
แนวทางการวัดและประเมินตัวชี้วัด
ด้านทักษะ
ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
๑. ทักษะการสังเกต โดยการสังเกตชนิดของ
อาหารของสิ่งมีชีวิต
๒. ทักษะการลงความเห็นจากข้อมูล โดยการนำ�
ข้อมูลที่ได้จากการสังเกตชนิดของอาหารของ
สิ่งมีชีวิตมาเชื่อมโยงเพื่ออธิบายความสัมพันธ์
ของสิ่งมีชีวิตในด้านการถ่ายทอดพลังงาน
๓. ทักษะการสร้างแบบจำ�ลอง โดยการนำ�ข้อมูล
มาสร้างแบบจำ�ลองสายใยอาหาร
ทักษะแห่งศตวรรษที่ ๒๑
๑. ทักษะด้านความร่วมมือและการทำ�งานเป็นทีม
โดยร่วมกันสังเกตการกินอาหารของสิ่งมีชีวิต
การวิเคราะห์และอธิบายความสัมพันธ์ของ
สิ่งมีชีวิต การสร้างแบบจำ�ลองสายใยอาหาร
๒. ทักษะด้านการสื่อสาร โดยการนำ�เสนอและ
อธิบายสายใยอาหาร บทบาทของผู้ผลิต
ผู้บริโภคและผู้ย่อยสลายสารอินทรีย์
๔. นักเรียนตั้งคำ�ถามเกี่ยวกับบทบาทของสิ่งมีชีวิตต่างๆ ในระบบนิเวศ
เพื่อนำ�ไปสู่การอภิปรายร่วมกัน เกี่ยวกับบทบาทของผู้ผลิต ผู้บริโภค
และผู้ย่อยสลายสารอินทรีย์ ซึ่งนักเรียนควรจะสรุปได้ดังนี้
๔.๑ ผู้ผลิต มีบทบาทในการสร้างอาหาร (สารอินทรีย์) จาก
การสังเคราะห์ด้วยแสง โดยใช้องค์ประกอบที่ไม่มีชีวิต (แสง
และสารอนินทรีย์ ได้แก่ น้ำ� แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์)
มาสร้างน้ำ�ตาลซึ่งเป็นแหล่งพลังงาน และมีการเปลี่ยนน้ำ�ตาล
เป็นสารประกอบอินทรีย์สะสมไว้ตามส่วนต่าง ๆ
๔.๒ ผู้บริโภค คือสิ่งมีชีวิตที่ไม่สามารถสร้างอาหารได้เอง ต้องได้
รับพลังงานจากการกินสิ่งมีชีวิตอื่นเป็นอาหาร
๔.๓ ผู้ย่อยสลายสารอินทรีย์ คือสิ่งมีชีวิตที่ได้รับอาหารจาก
การย่อยซากสิ่งมีชีวิต แล้วดูดซึมสารอาหารเข้าสู่ร่างกาย
สิ่งมีชีวิตกลุ่มนี้มีบทบาทในการหมุนเวียนสารในระบบนิเวศ
โดยเปลี่ยนสารอินทรีย์เป็นสารอนินทรีย์ที่พืชนำ�ไปใช้
๕. นักเรียนร่วมกันอภิปรายเพื่อลงข้อสรุปว่า สิ่งมีชีวิตในระบบนิเวศ
ต่างมีบทบาทหน้าที่ที่แตกต่างกันไป แบ่งได้เป็น ๓ กลุ่ม ได้แก่ ผู้ผลิต
ผู้บริโภค และผู้สลายสารอินทรีย์ สิ่งมีชีวิตที่สร้างอาหารได้เอง
มีบทบาทเป็นผู้ผลิต สิ่งมีชีวิตที่ไม่สามารถสร้างอาหารได้เอง
และต้องกินสิ่งมีชีวิตอื่นเป็นอาหาร มีบทบาทเป็นผู้บริโภค และ
สิ่งมีชีวิตที่ย่อยสลายซากสิ่งมีชีวิต มีบทบาทเป็นผู้ย่อยสลาย
สารอินทรีย์ จำ�นวนผู้ผลิต ผู้บริโภค และผู้ย่อยสลายสารอินทรีย์
จะต้องมีความเหมาะสมจึงทำ�ให้กลุ่มสิ่งมีชีวิตอยู่ได้อย่างสมดุล
ด้านทักษะ
ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
๑. ประเมินทักษะการสังเกต จากการบันทึกรายละเอียดต่างๆ
เกี่ยวกับชื่อของสิ่งมีชีวิตและชนิดของอาหารที่กิน
ได้ครบถ้วน ถูกต้องตามความเป็นจริง โดยไม่เพิ่ม
ความคิดเห็นส่วนตัว
๒. ประเมินทักษะการลงความเห็นจากข้อมูล จากการนำ�
ข้อมูลที่ได้จากการสังเกตชนิดของอาหารของสิ่งมีชีวิตมา
อธิบายความสัมพันธ์ของสิ่งมีชีวิตในด้านการถ่ายทอด
พลังงาน ได้อย่างสมเหตุสมผล
๓. ประเมินทักษะการสร้างแบบจำ�ลอง จากการสร้างแบบ
จำ�ลองที่แสดงให้เห็นถึงแนวคิดที่ถูกต้องเกี่ยวกับสายใย
อาหารกับการถ่ายทอดพลังงาน
ทักษะแห่งศตวรรษที่ ๒๑
๑. ประเมินทักษะด้านความร่วมมือและการทำ�งานเป็นทีม
จากการสังเกตการกินอาหารของสิ่งมีชีวิต การวิเคราะห์
และอธิบายความสัมพันธ์ของสิ่งมีชีวิต การสร้างสายใย
อาหาร ร่วมกันกับผู้อื่นตั้งแต่เริ่มต้นจนสำ�เร็จลุล่วง
๒. ประเมินทักษะด้านการสื่อสาร จากการนำ�เสนอและอธิบาย
สายใยอาหาร บทบาทของผู้ผลิต ผู้บริโภคและผู้ย่อยสลาย
สารอินทรีย์ ให้ผู้อื่นเข้าใจได้อย่างรวดเร็ว ชัดเจน และ
ถูกต้อง
273
วิทยาศาสตร์
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๓