27 / 284
จุดประสงค์
สังเกต ทดลอง และอธิบายการตอบสนองของไส้เดือนดิน ต่อสารเคมี แสง และความชื้น
แนวการจัดกิจกรรม
ครูมอบหมายให้นักเรียนแต่ละกลุ่มนำ�ไส้เดือนดินมากลุ่มละ 1 ตัว โดยให้แต่ละกลุ่มเลือก
ศึกษาปัจจัยในการตอบสนองต่อสิ่งเร้ากลุ่มละ 1 ปัจจัยเท่านั้น โดยปฏิบัติตามวิธีศึกษาใน
หนังสือเรียน แล้วให้แต่ละกลุ่มนำ�เสนอผลการศึกษาหน้าชั้นเรียน เมื่อแต่ละกลุ่มทำ�ปฏิบัติการ
เสร็จแล้วจะต้องนำ�ไส้เดือนดินไปปล่อยกลับคืนสู่ดินที่ชื้นในบริเวณโรงเรียนทันที
ผลการทดลอง
นักเรียนสามารถบันทึกข้อมูลได้ดังนี้
ปัจจัยที่ศึกษา
การตอบสนองต่อสิ่งเร้าของไส้เดือนดิน
วางใกล้ส่วนหัว
วางใกล้บริเวณ
ส่วนกลางลำ�ตัว
วางใกล้บริเวณ
ส่วนท้ายลำ�ตัว
แอมโมเนีย
เคลื่อนที่หนี
ไม่มีการตอบสนอง ไม่มีการตอบสนอง
น้ำ�ส้มสายชู
เคลื่อนที่หนี
ไม่มีการตอบสนอง ไม่มีการตอบสนอง
แสง (ไฟฉาย)
เคลื่อนที่หนี
ไม่มีการตอบสนอง ไม่มีการตอบสนอง
ความร้อน
(โคมไฟ)
ไส้เดือนดินจะเคลื่อนที่หนีความร้อนไปอยู่อีกด้านหนึ่งของกล่องด้านที่
ไม่มีโคมไฟส่อง
ความชื้น
ไส้เดือนดินจะมีการตอบสนองต่อความชื้น โดยการเคลื่อนที่ไปยังด้าน
ที่มีกระดาษเยื่อเปียกวางอยู่
กิจกรรม 1.2 การตอบสนองต่อสิ่งเร้าของไส้เดือนดิน
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 1 | การศึกษาชีววิทยา
ชีววิทยา เล่ม 1
15