68 / 284
ดอกตามซอก เมล็ดสีเหลือง เมล็ดกลม ฝักสีเขียว และฝักอวบ ส่วนลักษณะด้อย ได้แก่ ต้นเตี้ย
กลีบดอกสีขาว ดอกตามยอด เมล็ดสีเขียว เมล็ดขรุขระ ฝักสีเหลือง และฝักแฟบ
โดยถ้าผสมสลับลักษณะของพ่อแม่ในรุ่น P ลักษณะของลูกในรุ่น F
1
และ F
2
จะยังคงเป็น
เหมือนเดิม แต่ถ้าในรุ่น P ต้นพ่อหรือต้นแม่ไม่เป็นพันธุ์แท้จะส่งผลให้ลักษณะของลูกในรุ่น F
1
และ F
2
แตกต่างไปจากข้อมูลผลการทดลองของเมนเดล
ครูทบทวนและให้ความรู้เกี่ยวกับโลคัสของยีนบนฮอมอโลกัสโครโมโซม โดยใช้รูป 5.3 ใน
หนังสือเรียนประกอบ และครูอาจทบทวนหลักการเขียนจีโนไทป์และให้นักเรียนฝึกเขียนจีโนไทป์ของ
ลักษณะต่าง ๆ
จากนั้นให้นักเรียนสืบค้นข้อมูลและอธิบายความหมายของคำ�ศัพท์ต่างๆ ที่ใช้ในทางพันธุศาสตร์
o ลักษณะเด่น (dominant trait) คือ ลักษณะที่แสดงออกมาให้เห็นได้ในสภาพเฮเทอโรไซกัส
แม้ว่าจะมีแอลลีลเด่นเพียงแอลลีลเดียว
o ลักษณะด้อย (recessive trait) คือ ลักษณะที่แสดงออกมาให้เห็นได้ในสภาพที่มีแอลลีลด้อย
2 แอลลีล (ฮอมอไซกัสรีเซสสีฟ)
o แอลลีล (allele) คือ รูปแบบของยีนที่อยู่บนโลคัสเดียวกันบนฮอมอโลกัสโครโมโซม
o ฟีโนไทป์ (phenotype) คือ ลักษณะที่ปรากฏซึ่งเป็นผลจากการควบคุมของจีโนไทป์
o จีโนไทป์ (genotype) คือ รูปแบบของยีนที่อยู่เป็นคู่ เพื่อควบคุมลักษณะทางพันธุกรรม
o โลคัส (locus) คือ ตำ�แหน่งของยีนที่เป็นแอลลีลกัน และอยู่ตรงกันบนฮอมอโลกัสโครโมโซม
o ฮอมอไซกัส (homozygous) คือ รูปแบบของจีโนไทป์ที่มีแอลลีล 2 แอลลีลที่เหมือนกัน
เช่น แอลลีลเด่นทั้ง 2 แอลลีล (
AA
) เป็นฮอมอไซกัสโดมิแนนท์ (homozygous dominant)
หรือแอลลีลด้อยทั้ง 2 แอลลีล (
aa
) เป็นฮอมอไซกัสรีเซสสีพ (homozygous recessive)
o เฮเทอโรไซกัส (heterozygous) คือ รูปแบบของจีโนไทป์ที่มีแอลลีล 2 แอลลีลที่แตกต่างกัน
เช่น
Aa
จากนั้นครูให้นักเรียนศึกษารูป 5.4 ในหนังสือเรียน เพื่อศึกษาเกี่ยวกับการแสดงออกของยีน
ในจีโนไทป์แบบฮอมอไซกัสโดมิแนนท์ เฮเทอโรไซกัส และฮอมอไซกัสรีเซสสีฟ แล้วอภิปรายในประเด็น
ดังต่อไปนี้
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 5 | การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม
ชีววิทยา เล่ม 2
56