คู่มือครู รายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์ ชีววิทยา เล่ม 2 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4

75 / 284

5.1.2 กฎการรวมกลุ่มอย่างอิสระ
ครูนำ�เข้าสู่บทเรียนโดยทบทวนความรู้เดิมเกี่ยวกับการผสมลักษณะเดียวเพื่อเชื่อมโยงเข้าสู่
หัวข้อการผสมสองลักษณะ ครูอาจตั้งคำ�ถามว่า ในการผสมพันธุ์ของพ่อและแม่ที่มีลักษณะแตกต่าง
กัน 2 ลักษณะพร้อมกัน ลักษณะทั้งสองลักษณะมีการถ่ายทอดไปด้วยกันจากรุ่นสู่รุ่นหรือไม่
ครูให้นักเรียนศึกษารูป 5.6 ในหนังสือเรียน ซึ่งเป็นการผสมสองลักษณะของถั่วลันเตา คือ การ
ผสมพันธุ์ถั่วลันเตาลักษณะเมล็ดกลมสีเหลืองพันธุ์แท้ (RRYY) กับลักษณะเมล็ดขรุขระสีเขียว (rryy)
จากนั้นให้รุ่น F1 ผสมกัน แล้วร่วมกันอภิปรายและตอบคำ�ถามในหนังสือเรียน ซึ่งมีแนวการตอบดังนี้
รุ่น F1 มีโอกาสสร้างเซลล์สืบพันธุ์ได้กี่แบบ อะไรบ้าง และรูปแบบของยีนในเซลล์สืบพันธุ์
เป็นไปตามกฎการแยกหรือไม่
รุ่น F1 มีจีโนไทป์เป็น RrYy สร้างสเปิร์มหรือเซลล์ไข่ ได้ 4 แบบ คือ RY Ry rY และ ry
โดยแอลลีลแต่ละคู่ของยีนที่ควบคุมลักษณะหนึ่ง ๆ แยกจากกันตามกฎการแยก
4.3 เมื่อนำ�ต้นไม่มีขนในรุ่นลูกผสมพันธุ์กับต้นมีขนในรุ่นพ่อแม่จะได้ลูกมีลักษณะเป็น
อย่างไร คิดเป็นอัตราส่วนเท่าใด
จะได้รุ่นลูกที่มีลักษณะลำ�ต้นมีขน : ลำ�ต้นไม่มีขน ในอัตราส่วน 1 : 1
แนวการคิด แสดงได้ดังนี้
เซลล์สืบพันธุ์
รุ่นลูก 1/2 Bb 1/2 bb
×
1/2 1/2
bb Bb
b B b
ลำ�ต้นมีขน ลำ�ต้นไม่มีขน
ลำ�ต้นมีขนในรุ่นพ่อแม่ ลำ�ต้นไม่มีขนในรุ่นลูก
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 5 | การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม ชีววิทยา เล่ม 2 63