197 / 284
จากการอภิปรายร่วมกันนักเรียนควรอธิบายได้ว่า ไรโบโซมเป็นออร์แกเนลล์ขนาดเล็กที่ไม่มี
เยื่อหุ้ม ประกอบด้วย 2 หน่วยย่อย คือ หน่วยย่อยเล็กและหน่วยย่อยใหญ่ แต่ละหน่วยย่อยประกอบด้วย
โปรตีน และ RNA ปกติหน่วยย่อยของไรโบโซมทั้งสองอยู่แยกกัน แต่มารวมกันเมื่อมีการสังเคราะห์
โปรตีน โดยไรโบโซมที่อยู่ในไซโทซอลทำ�หน้าที่สร้างโปรตีนสำ�หรับใช้ภายในเซลล์ ส่วนไรโบโซมที่อยู่
ติดกับเอนโดพลาสมิกเรติคูลัมสร้างโปรตีนที่เป็นส่วนประกอบของเยื่อหุ้มเซลล์หรือส่งออกนอกเซลล์
ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายเพื่อตอบคำ�ถามในหนังสือเรียน โดยมีแนวคำ�ตอบดังนี้
ไรโบโซมที่ติดอยู่กับเอนโดพลาสมิกเรติคูลัมและที่กระจายอยู่ในไซโทซอล ทำ�หน้าที่เหมือนหรือ
ต่างกันอย่างไร
ไรโบโซมที่ติดอยู่กับเอนโดพลาสมิกเรติคูลัมและที่อยู่ในไซโทซอล
ทำ�หน้าที่เหมือนกันคือ สังเคราะห์โปรตีน
ทำ�หน้าที่ต่างกันคือ ไรโบโซมที่ติดอยู่กับเอนโดพลาสมิกเรติคูลัมสังเคราะห์โปรตีนที่เป็นส่วน
ประกอบของเยื่อหุ้มเซลล์หรือส่งออกนอกเซลล์ ส่วนไรโบโซมที่อยู่ในไซโทซอลสังเคราะห์โปรตีน
สำ�หรับใช้ภายในเซลล์
กอลจิคอมเพล็กซ์
ครูให้นักเรียนสืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับกอลจิคอมเพล็กซ์พร้อมศึกษารูป 3.12 ในหนังสือเรียนซึ่ง
แสดงโครงสร้างของกอลจิคอมเพล็กซ์แล้วให้นักเรียนร่วมกันอภิปราย โดยมีแนวคำ�ถามดังนี้
กอลจิคอมเพล็กซ์มีโครงสร้างอย่างไร
กอลจิคอมเพล็กซ์ทำ�หน้าที่อะไร
จากการอภิปรายร่วมกันนักเรียนควรอธิบายได้ว่ากอลจิคอมเพล็กซ์เป็นออร์แกเนลล์ที่มีเยื่อหุ้ม
1 ชั้น ลักษณะเป็นถุงแบนซ้อนกันเป็นชั้นคล้ายเอนโดพลาสมิกเรติคูลัม ตรงริมขอบจะพองออกเป็น
เวสิเคิล ซึ่งกอลจิคอมเพล็กซ์ทำ�หน้าที่รวบรวมสารทำ�ให้สารเข้มข้น เติมคาร์โบไฮเดรตให้กับโปรตีน
หรือลิพิดที่ส่งมาจาก ER ได้เป็นไกลโคโปรตีน หรือ ไกลโคลิพิด เพื่อส่งออกนอกเซลล์หรือเป็นส่วน
ประกอบของเยื่อหุ้มเซลล์
ไลโซโซม
ครูให้นักเรียนสืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับไลโซโซมพร้อมกับศึกษารูป 3.13 ในหนังสือเรียนซึ่งแสดง
การทำ�งานของไลโซโซมแล้วให้นักเรียนร่วมกันอภิปราย โดยมีแนวคำ�ถามดังนี้
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 3 | เซลล์และการทำ�งานของเซลล์
ชีววิทยา เล่ม 1
185