200 / 284
จากการอภิปรายร่วมกันนักเรียนควรอธิบายลักษณะโครงสร้างของพลาสทิดโดยรวมได้ว่า พลาสทิด
เป็นออร์แกเนลล์ที่มีเยื่อหุ้ม 2 ชั้น มี DNA และไรโบโซม โดยพลาสทิดมีรูปร่าง และขนาดแตกต่างไป
ตามชนิดของพลาสทิดแต่ละชนิด เมื่อใช้สีเป็นเกณฑ์ในการแบ่งพลาสทิดจะแบ่งพลาสทิดได้เป็น 3
ประเภท ได้แก่
- คลอโรพลาสต์ เป็นพลาสทิดที่มีสีเขียว ทำ�หน้าที่เกี่ยวกับการสังเคราะห์ด้วยแสง
- โครโมพลาสต์ (รูป 3.17) เป็นพลาสทิดที่มีสีอื่น ทำ�หน้าที่สะสมสารสีต่าง ๆ ยกเว้นสีเขียว
- ลิวโคพลาสต์ (รูป 3.18 ก.) เป็นพลาสทิดที่ไม่มีสี ทำ�หน้าที่สะสมแป้งหรือน้ำ�มัน
โดยให้ครูเน้นว่าพลาสทิดที่นักเรียนควรให้ความสำ�คัญ คือ คลอโรพลาสต์ เนื่องจากเป็น
พลาสทิดหลักที่มีบทบาทสำ�คัญต่อกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสงของพืช ซึ่งนักเรียนจะได้ศึกษาเกี่ยว
กับกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสงต่อไป แล้วใช้คำ�ถามต่อไปนี้อภิปรายเพิ่มเติมเกี่ยวกับคลอโรพลาสต์
คลอโรพลาสต์มีโครงสร้างอย่างไร
คลอโรพลาสต์มีสีเขียว เพราะเหตุใด
เอนไซม์ที่ทำ�หน้าที่เกี่ยวกับการสังเคราะห์ด้วยแสงอยู่ที่โครงสร้างใดของคลอโรพลาสต์
คลอโรพลาสต์ทำ�หน้าที่อะไร
จากการอภิปรายนักเรียนควรอธิบายได้ว่า คลอโรพลาสต์เป็นพลาสทิดที่มีสีเขียวเนื่องจากมีสาร
สีชนิดคลอโรฟิลล์เป็นองค์ประกอบส่วนใหญ่จึงทำ�ให้มีสีเขียว คลอโรพลาสต์มีรูปร่างรีหรือรูปไข่
ภายในมีเยื่อที่เป็นถุงแบน เรียกว่า ไทลาคอยด์ เรียงซ้อนกันเป็นแนวตั้งเรียกว่า กรานุม มีเยื่อเชื่อมต่อ
กันระหว่างกรานุม เรียกว่า สโตรมาลาเมลลา ส่วนที่เป็นของเหลวของคลอโรพลาสต์ เรียกว่า สโตรมา
คลอโรพลาสต์ทำ�หน้าที่สังเคราะห์ด้วยแสง
ครูอาจอธิบายเพิ่มเติมว่าไมโทคอนเดรียและคลอโรพลาสต์มีความสัมพันธ์กัน คือ ไมโทคอนเดรีย
เป็นออร์แกเนลล์ที่ทำ�หน้าที่เกี่ยวกับการหายใจระดับเซลล์ซึ่งผลผลิตจากกระบวนการนี้คือ แก๊ส
คาร์บอนไดออกไซด์ ส่วนคลอโรพลาสต์จะใช้แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์เป็นสารตั้งต้นในกระบวนการ
สังเคราะห์ด้วยแสงแล้วได้ผลผลิตคือ น้ำ�ตาลและแก๊สออกซิเจน เพื่อให้สิ่งมีชีวิตที่มีการหายใจระดับ
เซลล์ในภาวะที่มีออกซิเจน
ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายเพื่อตอบคำ�ถามในหนังสือเรียน โดยมีแนวคำ�ตอบดังนี้
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 3 | เซลล์และการทำ�งานของเซลล์
ชีววิทยา เล่ม 1
188