90 / 284
จีโนไทป์ของรุ่นลูกมีโอกาสเกิดขึ้น 9 แบบ และมีโอกาสเกิดขึ้นดังนี้
AABB
:
AABb
:
AaBB
:
AaBb
:
AAbb
:
aaBB
:
Aabb
:
aaBb
:
aabb
มีอัตราส่วนเป็น 1 : 2 : 2 : 4 : 1 : 1 : 2 : 2 : 1
และมีอัตราส่วนฟีโนไทป์เป็นลักษณะเด่น-ลักษณะเด่น : ลักษณะเด่น-ลักษณะด้อย :
ลักษณะด้อย-ลักษณะเด่น : ลักษณะด้อย-ลักษณะด้อย ในอัตราส่วน 9 : 3 : 3 : 1
4. ถ้าการหยิบลูกปัดนี้เปรียบเทียบได้กับการแยกออกจากกันและการเข้าคู่ของแอลลีลเมื่อมี
การแบ่งเซลล์และสร้างเซลล์สืบพันธุ์ ผลการทดลองนี้สอดคล้องกับผลการทดลองของ
เมนเดลที่ผสมพันธุ์ถั่วลันเตาโดยพิจารณาสองลักษณะหรือไม่ อย่างไร
จากกิจกรรมแอลลีลที่อยู่เป็นคู่จะแยกออกจากกันในระหว่างการสร้างเซลล์สืบพันธุ์
โดยเซลล์สืบพันธุ์แต่ละเซลล์จะมีเพียงแอลลีลใดแอลลีลหนึ่ง และหลังจากคู่ของแอลลีล
แยกออกจากกัน แต่ละแอลลีลจะรวมกลุ่มอย่างอิสระกับแอลลีลของโลคัสอื่นที่แยกออก
จากคู่เช่นกันในการเข้าไปอยู่ในเซลล์สืบพันธุ์ ผลการทำ�กิจกรรมน่าจะสอดคล้องกับ
ผลการทดลองของเมนเดล ทั้งนี้ข้อมูลอัตราส่วนของแต่ละกลุ่มอาจแตกต่างกันได้ ซึ่งอาจ
มีค่าใกล้เคียงกับผลการทดลองของเมนเดล หรืออาจมีค่าแตกต่างก็ได้ ครูอาจให้นักเรียน
อภิปรายร่วมกันเกี่ยวกับผลการทำ�กิจกรรม และให้ความรู้เพิ่มเติมว่าสามารถใช้การทดสอบ
ไคสแควร์เพื่อยืนยันข้อสรุป
5. ถ้านำ�ผลการทดลองของนักเรียนทุกคนในห้องมาวิเคราะห์ร่วมกัน ผลจากการวิเคราะห์
ข้อมูลจะเปลี่ยนแปลงไปหรือไม่ อย่างไร
เมื่อนำ�ผลการทดลองของนักเรียนทุกคนในห้องมาวิเคราะห์ร่วมกัน ข้อมูลมีจำ�นวนมากขึ้น
ค่าอัตราส่วนอย่างต่ำ�ของนักเรียนทั้งห้องอาจมีค่าใกล้เคียงกับผลการทดลองของ
เมนเดลมากขึ้น
อภิปรายและสรุปผล
ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายเพื่อสรุปเกี่ยวกับกฎของเมนเดลและความน่าจะเป็น
การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมเป็นเรื่องของโอกาส ขึ้นอยู่กับว่าขณะเกิดกระบวนการสร้าง
เซลล์สืบพันธุ์ แต่ละเซลล์สืบพันธุ์ที่ได้จะได้รับแอลลีลใดบ้าง และเซลล์สืบพันธุ์ใดจะมีโอกาส
เกิดการปฏิสนธิกัน
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 5 | การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม
ชีววิทยา เล่ม 2
78