93 / 284
การประยุกต์ใช้กฎของเมนเดล
ครูนำ�เข้าสู่บทเรียนโดยใช้คำ�ถามว่า
กฎของเมนเดลสามารถนำ�มาใช้ในการอธิบายการ
ถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมได้อย่างไร
ครูให้นักเรียนศึกษาตัวอย่างการถ่ายทอดลักษณะ
ทางพันธุกรรมในหนังสือเรียน ได้แก่ โรคทาลัสซีเมีย ลักษณะสีขนของหนู โดยครูอธิบายเพิ่มเติม
เกี่ยวกับการวิเคราะห์พันธุประวัติ ซึ่งเป็นการนำ�ข้อมูลของลักษณะทางพันธุกรรมของบุคคลต่าง ๆ
ในครอบครัวเดียวกันจากหลาย ๆ รุ่น มาเขียนเป็นแผนผัง แล้วพิจารณาลักษณะดังกล่าวว่ามีการ
ถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมเป็นอย่างไร และครูอาจเพิ่มเติมคำ�ถาม เช่น
การถ่ายทอดลักษณะโรคทาลัสซีเมียสอดคล้องกับหลักการของเมนเดลอย่างไร
การถ่ายทอดลักษณะสีขนของหนูสอดคล้องกับหลักการของเมนเดลอย่างไร
โดยการถ่ายทอดลักษณะโรคทาลัสซีเมียและสีขนของหนูสอดคล้องกับกฎการแยก คือ แอลลีล
ที่เป็นคู่กันในเซลล์ร่างกายจะแยกจากกันไปยังเซลล์สืบพันธุ์แล้วถูกถ่ายทอดไปยังรุ่นต่อไป
ครูอาจยกตัวอย่างเพิ่มเติมการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมต่าง ๆ ในครอบครัวและให้
นักเรียนร่วมกันอภิปรายเกี่ยวกับแนวทางการวางแผนครอบครัว เช่น กรณีที่พ่อและแม่เป็นพาหะของ
โรคทางพันธุกรรม
จากนั้นครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายเกี่ยวกับการใช้หลักการของเมนเดลในทางการเกษตร
เช่น การคัดเลือกพันธุ์ การปรับปรุงพันธุ์ ครูถามคำ�ถามเพื่อนำ�เข้าสู่เรื่องการผสมทดสอบว่าในการ
คัดเลือกพันธุ์พืชจะมีวิธีการตรวจสอบอย่างไรว่าพืชที่แสดงลักษณะเด่นนั้นมีจีโนไทป์เป็นฮอมอไซกัส
โดมิแนนท์หรือเป็นเฮเทอโรไซกัส
ครูให้นักเรียนสืบค้นข้อมูลจากรูป 5.10 ในหนังสือเรียน และร่วมกันอภิปรายในประเด็นต่อไปนี้
การผสมทดสอบมีวิธีการอย่างไร
เมื่อทำ�การผสมทดสอบแล้ว สิ่งมีชีวิตที่มีจีโนไทป์เป็นฮอมอไซกัสโดมิแนนท์และเฮเทอโรไซกัส
มีผลการทดสอบเป็นอย่างไร
จากการสืบค้นข้อมูลนักเรียนควรสรุปได้ว่า การผสมทดสอบทำ�ได้โดยนำ�สิ่งมีชีวิตที่ต้องการ
ทดสอบมาผสมกับลักษณะด้อย ถ้ารุ่นลูกที่ได้มีลักษณะเด่นทั้งหมดแสดงว่าสิ่งมีชีวิตที่นำ�มาทดสอบมี
จีโนไทป์เป็น ฮอมอไซกัสโดมิแนนท์แต่ถ้ารุ่นลูกปรากฏลักษณะด้อย แสดงว่าสิ่งมีชีวิตที่ต้องการทดสอบ
มีจีโนไทป์เป็นเฮเทอโรไซกัส
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 5 | การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม
ชีววิทยา เล่ม 2
81