92 / 284
ตัวอย่าง
ในการถ่ายทอดลักษณะพันธุกรรมของสีดอกของพืชชนิดหนึ่งซึ่งมีดอกสีม่วงและ
ดอกสีขาว เมื่อผสมดอกสีม่วงและดอกสีขาวพันธุ์แท้ ได้รุ่น F
1
ดอกสีม่วงทุกต้น และเมื่อผสม
รุ่น F
1
ด้วยกันเอง รุ่น F
2
ที่ได้มีต้นที่มีดอกสีม่วง 80 ต้น และต้นที่มีดอกสีขาว 20 ต้น ถ้านำ�
ข้อมูลของรุ่น F
2
มาหาค่าไคสแควร์ว่าสีดอกของพืชชนิดนี้ควบคุมโดยยีน 1 คู่หรือไม่
โดยอัตราส่วนที่ควรได้ตามทฤษฎีควรเป็น จำ�นวนต้นที่ให้ดอกสีม่วง : ดอกสีขาวเท่ากับ 3 : 1
ดังนั้นสมมติฐานที่ตั้ง คือ
H
0
: ดอกสีม่วง : ดอกสีขาว = 3 : 1
H
1
: ดอกสีม่วง : ดอกสีขาว ≠ 3 : 1
สามารถคำ�นวณหาค่าไคสแควร์ได้ดังนี้
ลักษณะ
O
E
(O - E)
(
O - E
)
2
E
ดอกสีม่วง
80
75
5
0.33
ดอกสีขาว
20
25
-5
1.00
รวม
100
100
0
1.33
= 0.33 + 1.00 = 1.33
นำ�ค่าไคสแควร์ที่คำ�นวณได้ไปเปรียบเทียบกับค่าในตารางค่าไคสแควร์ ซึ่งสามารถสืบค้นข้อมูลได้
โดยพิจารณาที่ความน่าจะเป็น 0.05 ที่ระดับความอิสระค่าหนึ่ง ดังนี้
1. ถ้าค่าไคสแควร์ที่คำ�นวณได้มากกว่าค่าไคสแควร์ในตารางที่ความน่าจะเป็น 0.05 จะสรุป
ได้ว่าผลการทดลองที่ได้แตกต่างไปจากอัตราส่วนของสมมติฐาน
H
0
อย่างมีนัยสำ�คัญทางสถิติ
2. ถ้าค่าไคสแควร์ที่คำ�นวณได้น้อยกว่าค่าไคสแควร์ในตารางที่ความน่าจะเป็น 0.05 จะสรุป
ได้ว่าผลการทดลองที่ได้สอดคล้องกับสมมติฐานที่ตั้งไว้ อย่างมีนัยสำ�คัญทางสถิติ
จากตัวอย่างไคสแควร์ที่คำ�นวณได้เท่ากับ 1.33 มีค่าน้อยกว่าค่าไคสแควร์ในตารางที่ความ
น่าจะเป็น 0.05 ที่ระดับความอิสระเท่ากับ 1 ซึ่งมีค่าเท่ากับ 3.84146 จึงสรุปได้ว่าผลการทดลอง
สอดคล้องกับทฤษฎี คืออัตราส่วนของรุ่น F
2
ระหว่างต้นที่ให้ดอกสีม่วง : ต้นที่ให้ดอกสีขาว
เท่ากับ 3 : 1 นั่นคือลักษณะสีดอกของพืชชนิดนี้ควบคุมโดยยีน 1 คู่ และเป็นค่าที่ยอมรับได้เมื่อ
เทียบกับผลการทดลองของเมนเดล
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 5 | การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม
ชีววิทยา เล่ม 2
80