122 / 367
ตัวชี้วัด
๙. อธิบายและเปรียบเทียบการจัดเรียงอนุภาค แรงยึดเหนี่ยวระหว่างอนุภาค และการเคลื่อนที่ของอนุภาค
ของสสารชนิดเดียวกันในสถานะของแข็ง ของเหลว และแก๊ส โดยใช้แบบจำ�ลอง
การวิเคราะห์ตัวชี้วัด
แนวทางการจัดการเรียนรู้
แนวทางการวัดและประเมินตัวชี้วัด
ด้านความรู้
๑. สสารทุกชนิดประกอบด้วยอนุภาค โดยสสาร
ชนิดเดียวกันที่มีสถานะของแข็ง ของเหลว แก๊ส
จะมีการจัดเรียงอนุภาค แรงยึดเหนี่ยวระหว่าง
อนุภาค การเคลื่อนที่ของอนุภาคแตกต่างกัน ซึ่ง
มีผลต่อรูปร่างและปริมาตรของสสาร
๒. อนุภาคของของแข็งเรียงชิดกัน มีแรงยึดเหนี่ยว
ระหว่างอนุภาคมากที่สุด อนุภาคสั่นอยู่กับที่
ทำ�ให้มีรูปร่างและปริมาตรคงที่
๓. อนุภาคของของเหลวอยู่ใกล้กัน มีแรงยึดเหนี่ยว
ระหว่างอนุภาคน้อยกว่าของแข็งแต่มากกว่า
แก๊ส อนุภาคเคลื่อนที่ได้แต่ไม่เป็นอิสระเท่าแก๊ส
ทำ�ให้มีรูปร่างไม่คงที่ แต่ปริมาตรคงที่
๔. อนุภาคของแก๊สอยู่ห่างกันมาก มีแรงยึดเหนี่ยว
ระหว่างอนุภาคน้อยที่สุด อนุภาคเคลื่อนที่
ได้อย่างอิสระทุกทิศทาง ทำ�ให้มีรูปร่างและ
ปริมาตรไม่คงที่
ด้านความรู้
อธิบายและเปรียบเทียบการจัดเรียงอนุภาค แรงยึด
เหนี่ยวระหว่างอนุภาค และการเคลื่อนที่ของอนุภาคของ
สสารชนิดเดียวกันในสถานะของแข็ง ของเหลว และแก๊ส
๑. ครูทบทวนความรู้เกี่ยวกับปริมาตรและรูปร่างของสสารในสถานะ
ของแข็ง ของเหลว และแก๊ส โดยใช้วิธีต่างๆ เช่น ซักถาม ยกสถานการณ์
หรือสาธิต จากนั้นครูกระตุ้นให้นักเรียนเกิดข้อสงสัยและตั้งคำ�ถาม
เกี่ยวกับแบบจำ�ลองที่ใช้อธิบายรูปร่างและปริมาตรของสสารแต่ละ
สถานะ โดยอาจใช้วิธีซักถามหรือใช้สื่อต่าง ๆ เพื่อนำ�ไปสู่การปฏิบัติ
กิจกรรม
๒. นักเรียนปฏิบัติกิจกรรมโดยสืบค้นข้อมูลและสังเกตแบบจำ�ลองอนุภาค
ของสสารแต่ละสถานะ จากสื่อบนอินเทอร์เน็ต หรือแหล่งเรียนรู้อื่นๆ
ซึ่งแสดงการจัดเรียงอนุภาค แรงยึดเหนี่ยวระหว่างอนุภาค และ
การเคลื่อนที่ของอนุภาคของสสารในสถานะของแข็ง ของเหลว
และแก๊ส
๓. นักเรียนรวบรวมข้อมูลจากการสืบค้นภายในกลุ่มของตนเอง วิเคราะห์
ผลการจัดเรียงอนุภาคของสสารที่มีต่อรูปร่างและปริมาตรของสสาร
แต่ละสถานะ สรุปแบบจำ�ลองที่ได้จากการรวบรวมข้อมูล และนำ�เสนอ
๔. ครูรวบรวมข้อมูลจากการนำ�เสนอทั้งชั้นเรียนและใช้คำ�ถามเพื่อให้
นักเรียนร่วมกันอภิปราย เปรียบเทียบ และลงข้อสรุปว่าอนุภาคของ
สสารในสถานะของแข็งเรียงชิดกัน มีแรงยึดเหนี่ยวระหว่างอนุภาค
มากกว่าสสารในสถานะของเหลวและแก๊ส อนุภาคสั่นอยู่กับที่ ทำ�ให้
สสารในสถานะของแข็งมีรูปร่างและปริมาตรคงที่ อนุภาคของสสาร
ในสถานะของเหลวอยู่ใกล้กัน มีแรงยึดเหนี่ยวระหว่างอนุภาคน้อย
112