226 / 367
การวิเคราะห์ตัวชี้วัด
แนวทางการจัดการเรียนรู้
แนวทางการวัดและประเมินตัวชี้วัด
ตัวชี้วัด
๑๖.ออกแบบการทดลองและทดลองด้วยวิธีที่เหมาะสมในการอธิบายโมเมนต์ของแรงเมื่อวัตถุอยู่ในสภาพสมดุลต่อการหมุนและคำ�นวณโดยใช้สมการ
M = Fl
ด้านความรู้
๑. เมื่อมีแรงมากระทำ�ต่อวัตถุโดยไม่ผ่าน
จุดหมุนจะเกิดโมเมนต์ของแรง ทำ�ให้วัตถุ
หมุนรอบจุดหมุนของวัตถุนั้น
๒. โมเมนต์ของแรงเป็นผลคูณของแรงที่กระทำ�
ต่อวัตถุกับระยะทางจากจุดหมุนไปตั้งฉากกับ
แนวแรง เมื่อผลรวมของโมเมนต์ของแรงมี
ค่าเป็นศูนย์ วัตถุจะอยู่ในสภาพสมดุลต่อ
การหมุน โดยโมเมนต์ของแรงทวนเข็ม
นาฬิกาจะมีขนาดเท่ากับโมเมนต์ของแรง
ตามเข็มนาฬิกา
๓. ความรู้เรื่องโมเมนต์ของแรงสามารถนำ�ไปใช้
ออกแบบและประดิษฐ์ของเล่นของใช้ได้
ด้านทักษะ
ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
๑. ทักษะการสังเกต โดยสังเกตผลของแรงที่
กระทำ�ต่อวัตถุเมื่อแนวแรงไม่ผ่านจุดหมุน
๒. ทักษะการวัด โดยใช้เครื่องชั่งสปริงวัดขนาด
ของแรงที่ใช้ดึงวัตถุ และใช้ไม้เมตรวัด
ระยะห่างจากจุดหมุนถึงแนวแรง
ด้านความรู้
๑. อธิบายโมเมนต์ของแรงเมื่อมีแรงกระทำ�ต่อวัตถุโดย
แนวแรงไม่ผ่านจุดหมุน
๒. อธิบายวิธีการคำ�นวณโมเมนต์ของแรงเมื่อวัตถุอยู่ใน
สภาพสมดุลต่อการหมุน
๓. ยกตัวอย่างของเล่นของใช้ ในชีวิตประจำ�วันที่มี
การประยุกต์ใช้หลักการโมเมนต์ของแรง
ด้านทักษะ
ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
๑. ประเมินทักษะการสังเกต จากการสังเกตผลของ
แรงที่กระทำ�ต่อวัตถุเมื่อแนวแรงไม่ผ่านจุดหมุนตาม
ความเป็นจริง โดยไม่เพิ่มความคิดเห็นส่วนตัว
๒. ประเมินทักษะการวัด จากการใช้เครื่องชั่งสปริง
วัดขนาดของแรงที่ใช้ดึงวัตถุและใช้ไม้เมตรวัดระยะ
ห่างจากจุดหมุนถึงแนวแรงอย่างถูกวิธีพร้อมระบุ
หน่วยของการวัดได้อย่างถูกต้องและเหมาะสม
๑. ครูกระตุ้นให้นักเรียนเกิดข้อสงสัยและตั้งคำ�ถามเกี่ยวกับผลของแรง
ที่กระทำ�ต่อวัตถุเมื่อแนวแรงไม่ผ่านจุดหมุน โดยอาจใช้วิธีซักถามถึง
ประสบการณ์เดิม การสาธิต หรือใช้สื่อต่างๆ เช่น รูปภาพ ภาพเคลื่อนไหว
วีดิทัศน์ เพื่อนำ�ไปสู่การทำ�กิจกรรมเกี่ยวกับโมเมนต์ของแรง
๒. นักเรียนปฏิบัติกิจกรรมโดยการวัดแรงที่ใช้ดึงวัตถุโดยแนวแรงไม่ผ่าน
จุดหมุนและสังเกต บันทึกข้อมูล นำ�เสนอ
๓. นักเรียนร่วมกันอภิปรายโดยใช้หลักฐานเชิงประจักษ์เพื่อลงข้อสรุปว่าเพื่อ
ลงข้อสรุปว่าถ้ามีแรงหนึ่งแรงกระทำ�ต่อวัตถุและแนวแรงนั้นไม่ผ่านจุดหมุน
จะเกิดโมเมนต์ของแรงทำ�ให้วัตถุเกิดการหมุน
๔. ครูให้ความรู้ เกี่ยวกับการหาค่าโมเมนต์ของแรง ซึ่งสามารถคำ�นวณ้ได้จาก
ผลคูณของขนาดของแรงที่กระทำ�ต่อวัตถุ (
F
) และระยะห่างจากจุดหมุน
ไปตั้งฉากกับแนวแรง (
l
) ตามสมการ
M = Fl
โมเมนต์ของแรงมีหน่วยเป็น
นิวตัน.เมตร
๕. นักเรียนตั้งคำ�ถามเพิ่มเติมเกี่ยวกับโมเมนต์ของแรงหลาย ๆ แรงที่กระทำ�
ต่อวัตถุโดยวัตถุไม่หมุน เพื่อนำ�ไปสู่การออกแบบการทดลองเพื่อศึกษา
โมเมนต์ของแรงหลายๆ แรง ที่กระทำ�ต่อวัตถุแล้ววัตถุไม่หมุน
๖. นักเรียนออกแบบการทดลอง ระบุตัวแปรและสมมติฐานในการทดลอง
ออกแบบตารางการบันทึกผลการทดลอง
๗. นักเรียนปฏิบัติการทดลองตามวิธีการทดลองที่ออกแบบไว้ สังเกต
บันทึกผล สรุปผลและนำ�เสนอ
216