240 / 283
การวิเคราะห์ตัวชี้วัด
แนวทางการจัดการเรียนรู้
แนวทางการวัดและประเมินตัวชี้วัด
ด้านทักษะ
ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
๑. ประเมินทักษะการสังเกต จากการบันทึกรายละเอียด
เกี่ยวกับการสังเกตลักษณะของแต่ละอวัยวะในระบบ
ย่อยอาหารได้ครบถ้วน ตามความเป็นจริงโดยไม่เพิ่ม
ความคิดเห็นส่วนตัว
๒. ประเมินทักษะการลงความเห็นจากข้อมูล จากการ
นำ�ข้อมูลที่ได้จากการรวบรวมเกี่ยวกับลักษณะและ
หน้าที่ของอวัยวะต่าง ๆ ในระบบย่อยอาหาร มา
เชื่อมโยงเพื่ออธิบายหน้าที่ของแต่ละอวัยวะได้อย่าง
สมเหตุสมผล
๓. ประเมินทักษะการสร้างแบบจำ�ลอง จากแบบจำ�ลอง
ระบบย่อยอาหารที่ออกแบบ สร้าง และใช้ เพื่อแสดง
ให้เห็นถึงแนวคิดที่ถูกต้องเกี่ยวกับลักษณะและหน้าที่
ของอวัยวะต่าง ๆ ในระบบย่อยอาหาร และจากการ
เปรียบเทียบแบบจำ�ลองกับของจริงได้อย่างถูกต้อง
ไปยังส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย เพื่อให้ร่างกาย
นำ�ไปใช้ในกระบวนการต่าง ๆ รวมทั้ง
การสร้างพลังงานสำ�หรับใช้ในกิจกรรมต่างๆ
ส่วนอาหารที่ย่อยไม่ได้หรือย่อยไม่หมดจะ
เป็นกากอาหารอยู่ในลำ�ไส้ใหญ่และถูกกำ�จัด
ออกทางทวารหนัก
ด้านทักษะ
ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
๑. ทักษะการสังเกต โดยสังเกตลักษณะของ
อวัยวะต่าง ๆ ในระบบย่อยอาหาร
๒. ทักษะการลงความเห็นจากข้อมูล โดยแสดง
ความคิดเห็นและเชื่อมโยงความรู้เกี่ยวกับ
หน้าที่ของอวัยวะต่างๆ ในระบบย่อยอาหาร
๓. ทักษะการสร้างแบบจำ�ลอง โดยออกแบบ
สร้างแบบจำ�ลอง และใช้แบบจำ�ลองเพื่อ
อธิบายลักษณะและหน้าที่ของอวัยวะต่าง ๆ
ในระบบย่อยอาหาร
หมายเหตุ:
ไม่จำ�เป็นต้องอธิบายการย่อยเชิงกล การย่อยเชิง
เคมี และชื่อโมเลกุลที่เล็กที่สุดของสารเมื่อสิ้นสุด
การย่อย
๘. นักเรียนร่วมกันอภิปรายเกี่ยวกับลักษณะของอวัยวะและหน้าที่ของอวัยวะ
ต่าง ๆ ในระบบย่อยอาหารเพื่อลงข้อสรุปว่า
- ระบบย่อยอาหารประกอบด้วยอวัยวะต่างๆ ได้แก่ ปาก หลอดอาหาร
กระเพาะอาหาร ลำ�ไส้เล็ก ลำ�ไส้ใหญ่ ทวารหนัก ตับ และตับอ่อน ซึ่ง
ทำ�หน้าที่ร่วมกันในการย่อยและดูดซึมสารอาหาร
- ปากมีฟันช่วยบดเคี้ยวอาหารให้มีขนาดเล็กลงและมีลิ้นช่วยคลุกเคล้า
อาหารกับน้ำ�ลาย ในน้ำ�ลายมีเอนไซม์ย่อยแป้งให้เป็นน้ำ�ตาล
- หลอดอาหารทำ�หน้าที่ลำ�เลียงอาหารจากปากไปยังกระเพาะอาหาร
ภายในกระเพาะอาหารมีการย่อยโปรตีนโดยเอนไซม์ที่สร้างจาก
กระเพาะอาหาร
- ลำ�ไส้เล็กมีเอนไซม์ที่สร้างจากผนังลำ�ไส้เล็กเองและจากตับอ่อน
ช่วยย่อยคาร์โบไฮเดรต โปรตีน ไขมัน นอกจากนี้ยังมีน้ำ�ดีที่ตับ
สร้างขึ้น แล้วส่งมายังลำ�ไส้เล็ก เพื่อช่วยให้ไขมันแตกตัว
- ลำ�ไส้ใหญ่เป็นอวัยวะที่ไม่ได้ทำ�หน้าที่ย่อยอาหาร แต่มีหน้าที่ดูดน้ำ�
เกลือแร่ และวิตามิน จากอาหารจนเป็นกากอาหาร
- ทวารหนักเป็นทางออกของอุจจาระ
๙. ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายเพิ่มเติมว่า สารอาหารประเภทโปรตีน
คาร์โบไฮเดรต และไขมันที่ผ่านการย่อยจนเป็นสารอาหารขนาดเล็กพอที่
จะดูดซึมได้ รวมถึงน้ำ� เกลือแร่ และวิตามิน จะถูกดูดซึมที่ผนังลำ�ไส้เล็กเข้า
สู่กระแสเลือดและท่อน้ำ�เหลือง เพื่อลำ�เลียงไปยังส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย
สำ�หรับใช้ในกิจกรรมต่างๆ ส่วนอาหารที่ย่อยไม่ได้หรือย่อยไม่หมดจะเป็น
กากอาหารและถูกกำ�จัดออกทางทวารหนัก
๑๐. นักเรียนเขียนแผนภาพแสดงขั้นตอนการย่อยอาหารและการดูดซึมสาร
อาหารและนำ�เสนอ
230