135 / 367
การวิเคราะห์ตัวชี้วัด
แนวทางการจัดการเรียนรู้
แนวทางการวัดและประเมินตัวชี้วัด
๒. ความรู้เรื่องการขยายตัวและหดตัวของสสาร
เนื่องจากความร้อนนำ�ไปใช้ประโยชน์ได้
ในด้านต่าง ๆ เช่น การสร้างถนน การสร้าง
รางรถไฟ การทำ�เทอร์มอมิเตอร์
ด้านทักษะ
ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
๑. การสังเกต โดยการสังเกตการขยายตัว
หรือหดตัวของสสารเมื่อได้รับหรือสูญเสีย
ความร้อน
๒. การลงความเห็นจากข้อมูล โดยการใช้
ประสบการณ์เดิมมาอธิบายข้อมูลจากการ
สังเกตเกี่ยวกับการขยายตัวหรือหดตัวของ
สสารเมื่อได้รับและสูญเสียความร้อน
๓. ทักษะการตีความหมายข้อมูลและ ลงข้อสรุป
โดยการทำ�ความเข้าใจข้อมูลที่บันทึกได้
จากการสังเกตและลงข้อสรุปว่าเกี่ยวกับ
การขยายตัวและหดตัวมื่อได้รับหรือสูญเสีย
ความร้อน
๔. การสร้างแบบจำ�ลอง โดยการใช้มูลจาก
การสืบค้นมาสร้างแบบจำ�ลองอธิบายการ
เคลื่อนที่ของอนุภาคของสสารเมื่อสสาร
ขยายตัวหรือหดเมื่อได้รับหรือสูญเสีย
ความร้อน
ด้านทักษะ
ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
๑. ประเมินทักษะการสังเกต จากการบันทึกการขยายตัว
หรือหดตัวของสสารเมื่อได้รับหรือสูญเสียความร้อน
ได้โดยไม่เพิ่มความคิดเห็นส่วนตัว
๒. ประเมินทักษะการลงความเห็นจากข้อมูล จาก
การอธิบายผลจากการสังเกตเกี่ยวกับการขยายตัว
หรือหดตัวของสสารเมื่อได้รับหรือสูญเสียความร้อน
ได้อย่างสมเหตุสมผล
๓. ประเมินทักษะการตีความหมายข้อมูลและลง
ข้อสรุป จากการทำ�ความเข้าใจข้อมูลที่บันทึกได้จาก
การสังเกตและลงข้อสรุปว่าเกี่ยวกับการขยายตัว
และหดตัวมื่อได้รับหรือสูญเสียความร้อนได้อย่าง
ถูกต้อง ครบถ้วน
๔. ประเมินทักษะการสร้างแบบจำ�ลอง จากการสร้าง
แบบจำ�ลองที่แสดงให้เห็นถึงแนวคิดที่ถูกต้อง
เกี่ยวกับการเคลื่อนที่ของอนุภาคของสสารเมื่อสสาร
ขยายตัวหรือหดเมื่อได้รับหรือสูญเสียความร้อน
๒. นักเรียนปฏิบัติกิจกรรมโดยการสังเกตการขยายตัวหรือหดตัวของสสาร
เมื่อได้รับหรือสูญเสียความร้อน บันทึกผล นำ�เสนอ
๓. นักเรียนร่วมกันอภิปรายโดยใช้หลักฐานเชิงประจักษ์เพื่อลงข้อสรุปว่า
ความร้อนทำ�ให้สสารขยายตัวหรือหดตัวได้ โดยเมื่อสสารได้รับความร้อน
สสารจะขยายตัว แต่เมื่อสสารสูญเสียความร้อน สสารจะหดตัว
๔. นักเรียนสืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงของอนุภาคในสสารเมื่อ
เกิดการขยายตัวและหดตัวเมื่อได้รับหรือสูญเสียความร้อน บันทึกผล
การสืบค้นข้อมูล และสร้างแบบจำ�ลองการเคลื่อนที่ของอนุภาคของสสาร
เมื่อสสารขยายหรือหดตัวเมื่อได้รับหรือสูญเสียความร้อนในรูปแบบต่างๆ
เช่น การวาดภาพ การสร้างชิ้นงาน ๓ มิติ หรือการใช้โปรแกรมประยุกต์
เพื่อสร้างภาพเคลื่อนไหว พร้อมทั้งนำ�เสนอแบบจำ�ลอง
๕. นักเรียนร่วมกันอภิปรายเพื่อลงข้อสรุปว่าเมื่อสสารได้รับความร้อน
อนุภาคของสสารจะเคลื่อนที่หรือสั่นเร็วขึ้นทำ�ให้ระยะห่างระหว่างอนุภาค
เพิ่มขึ้น สสารจึงขยายตัว แต่เมื่อสสารสูญเสียความร้อนอนุภาคของสสาร
จะเคลื่อนที่หรือสั่นช้าลง ทำ�ให้ระยะห่างระหว่างอนุภาคลดลง สสาร
จึงหดตัว
๖. นักเรียนตั้งคำ�ถามใหม่เกี่ยวกับการนำ�ความรู้เรื่องการขยายตัวและหด
ตัวของสสารเมื่อได้รับหรือสูญเสียความร้อนเพื่อนำ�ไปสู่การสืบค้นข้อมูล
เหตุการณ์ในชีวิตประจำ�วันอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง และนำ�เสนอ
๗. นักเรียนร่วมกันอภิปรายเพื่อลงข้อสรุปว่าความรู้เกี่ยวกับการขยายและ
หดตัวของสสารเมื่อได้รับหรือสูญเสียความร้อนสามารถนำ�ไปใช้ประโยชน์
ด้านต่าง ๆ เช่น การเว้นระยะห่างของรางรถไฟ การทำ�เทอร์มอมิเตอร์
การออกแบบระบบระบายอากาศของอาคาร
125
วิทยาศาสตร์
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑