217 / 284
ประเด็น
การแพร่แบบธรรมดา
การแพร่แบบฟาซิลิเทต
กลไกการลำ�เลียง
เคลื่อนผ่านระหว่างโมเลกุลใน
ชั้นลิพิด
ใช้โปรตีนลำ�เลียง
ทิศทางการลำ�เลียง
จากบริเวณที่มีความเข้มข้นของ
สารสูงไปยังบริเวณที่มีความเข้ม
ข้นของสารต่ำ�
จากบริเวณที่มีความเข้มข้นของ
สารสูงไปยังบริเวณที่มีความเข้ม
ข้นของสารต่ำ�
ตัวอย่าง
การลำ�เลียงกรดไขมัน วิตามิน A
D E และ K เข้าสู่เซลล์บุผิว
ลำ�ไส้เล็ก
การลำ�เลียงฟรักโทสเข้าสู่เซลล์
บุผิวลำ�ไส้เล็ก
จากนั้นครูให้นักเรียนตอบคำ�ถามในหนังสือเรียน ซึ่งมีแนวคำ�ตอบดังนี้
จากรูป 3.30 เมื่อความเข้มข้นเริ่มต้นของกลูโคสภายนอกเซลล์สูงขึ้นมาก เพราะเหตุใดอัตรา
การลำ�เลียงกลูโคสจึงมีแนวโน้มที่จะมีค่าคงที่ในที่สุด
เนื่องจากโปรตีนที่ใช้ลำ�เลียงกลูโคสด้วยการแพร่แบบฟาซิลิเทตนั้นมีปริมาณจำ�กัดในเยื่อหุ้มเซลล์
เมื่อถึงจุดอิ่มตัว โปรตีนทุกตัวทำ�หน้าที่ลำ�เลียงกลูโคส ดังนั้นเมื่อเพิ่มความเข้มข้นของกลูโคส
ภายนอกเซลล์ขึ้นอีกก็จะไม่สามารถเพิ่มอัตราการลำ�เลียงกลูโคสเข้าสู่เซลล์ได้
การที่โปรตีนลำ�เลียงในเยื่อหุ้มเซลล์มีความจำ�เพาะกับชนิดของสารที่ลำ�เลียงมีประโยชน์ต่อ
เซลล์อย่างไร
การที่โปรตีนลำ�เลียงในเยื่อหุ้มเซลล์มีความจำ�เพาะกับชนิดของสารทำ�ให้เซลล์สามารถควบคุม
ชนิดและปริมาณสารที่ผ่านเข้าออกได้อย่างเป็นระบบ เซลล์จึงรักษาความเข้มข้นของสารแต่ละ
ชนิดได้ตามความเหมาะสม
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 3 | เซลล์และการทำ�งานของเซลล์
ชีววิทยา เล่ม 1
205